تویوتا

آیا موتور هیدروژنی V8 یاماها برای تویوتا، ناجی موتورهای احتراق داخلی است؟

موتورهای احتراقی هیدروژنی در کنار پرسروصدا بودن و جذابیتی که برای برخی طرفداران دنیا خودرو دارند، بازده پایین و هزینه نگهداری بالایی نیز دارند؛ از همه بدتر، تاثیرات محیطی منفی آن‌ها نسبت به موتورهای احتراق داخلی بنزینی یا تماما برقی بیشتر است. همه این دلایل باعث شده تا برخی خودروسازان به فکر تبدیل این موتورها به گزینه‌هایی سالم‌تر و کم‌ضررتر برای ماشین‌بازها باشند.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

آیا هیدروژن سوخت موردعلاقه «خودرو دوستان» است؟!

هیدروژن راه خود را در جامعه سبزدوست آینده پیدا خواهد کرد؛ چراکه این سوخت نسبت به باتری‌های لیتیومی انرژی بیشتری را در واحد وزن در خود ذخیره می‌کند. این مسئله باعث می‌شود تا در صنایعی چون هوانوردی، دریانوردی، حمل بار سنگین، وسایل نقلیه ریلی و دیگر وسایل نقلیه سنگین‌وزن، هیدروژن به‌جای باتری‌های برقی مورداستفاده قرار گیرد.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

داستان برای خودروها اما کمی متفاوت است و باتری نه‌تنها از پس نیازهای روزمره رانندگان برمی‌آید، بلکه گاهی مزایای خاص خود را هم دارد. برای نمونه می‌توانید خودرو برقی‌تان را در خانه یا محل کار نیز شارژ کنید و دیگر نیازی به پمپ مخصوص هیدروژن یا بنزین ندارید. این را هم درنظر بگیرید که باتری‌ها از برق خودرو بهینه‌تر استفاده می‌کنند، یعنی تقریبا همه انرژی موتور را به گشتاور موردنیاز در چرخ تبدیل می‌سازند.

hydrogen-v8-yamaha-toyota
تویوتا هم‌اکنون خودروی هیدروژنی خود را وارد مسابقه ۲۴ ساعتی Super TEC در پیست فوجی کرده است

با این همه، رانندگان خودروهای هیدروژنی چون تویوتا میرای یا هیوندای نکسو زمان کوتاه موردنیاز برای پرکردن باک هیدروژنی را به تمام مزایای خودروهای تمام برقی ترجیح می‌دهند. در زمینه تولید این دسته از خودروها، سه کشور ژاپن، کره و آلمان قدم‌های بسیاری برداشته‌اند تا در نهایت بتوانند این موتورها را به جایگزینی مناسب برای موتورهای احتراق داخلی تبدیل کنند. موتور هیدروژنی باعث می‌شود که شما هم سوخت‌گیری سریع موتور احتراق داخلی لذت ببرید، هم خودروتان مانند یک خودروی برقی برای طبیعت ضرر کمتری داشته باشد.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

چرا هیدروژن تا الان مرسوم نشده است؟!

موتورهایی که مانند موتورهای هیدروژنی از سیستم سلول‌های سوختی بهره می‌برند، بازده بسیار پایین‌تری در مقایسه با موتورهای برقی دارند. مقداری نسبتا قابل‌توجهی از انرژی تولیدشده موتور در الکترولیت‌ها، مراحل انتقال و فشرده‌سازی از دست می‌رود. حال نشت سوخت از باک در صورت راکد ماندن خودرو و انرژی لازم برای تبدیل سلول سوختی به الکتریسیته را نیز به آن اضافه کنید. اگر بخواهیم این مقایسه را به زبان اعدا بیان کنیم می‌بینیم که اگر باتری‌های برقی راندمان ۷۵ تا ۸۵ درصدی داشته باشند، این عدد برای موتورهای هیدروژنی به ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش می‌یابد. اما نکته مثبت آن عدم انتشار گاز گلخانه‌ای و استهلاک پایین است.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

هیدروژن = راندمان پایین

همه موارد یادشده اقدام اخیر یاماها را عجیب‌تر از گذشته می‌کند. این شرکت یک موتور احتراقی هیدروژنی ۵ لیتری V8 با ۴۵۰ اسب بخار قدرت را برای تویوتا توسعه داده است. یاماها در حرکت به‌سوی هیدروژن تنها نیست، اخیرا رنو نیز تصاویری از خودروی هیدروژنی جدیدش را منتشر کرد. هیدروژن قابلیت سوختن در موتورهای احتراق داخلی را دارد اما این کار با نکات منفی همراه است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

نخست اینکه در زنجیره تامین نیروی سلول‌های باتری‌های برقی این نوع سوخت، بازده به‌شدت کاهش می‌یابد. موتور احتراقی خود نیز دارای راندمان ۱۰۰ درصد نیست و در این مرحله هم شاهد افت بازده هستیم.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

دوم، باوجوداینکه محصول احتراقی هیدروژن یعنی آب، ایمن است اما سوزاندن این سوخت در هوا باعث ایجاد پس‌ماند هوایی اکسید نیتروژن می‌شود؛ برای مرتفع‌سازی این مشکل، باید خروجی این موتور با روغن ترکیب شود که خود باعث تولید محصولات مضر می‌گردد. صافی‌های کاتالیستی برای رفع بسیاری از این مشکلات مورداستفاده قرار می‌گیرند اما مشکل را کاملا حل نمی‌کنند. تا اینجا متوجه شدیم که موتور احتراقی هیدروژنی هم راندمان پایین‌تر نسبت به موتور برقی دارد و هم مضرات آن بیشتر است.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

سوم، دردسرهای نگهداری این موتورها است. موتورهای برقی به سرویس و نگهداری چندانی نیاز ندارند اما موتورهای احتراقی باید هرازچندگاه وارسی شوند. مطالعات نشان می‌دهد که تولیدکنندگان از طریق خدمات پس‌ازفروش و قطعات یدکی سود مناسبی به دست می‌آورند. این سودآوری می‌تواند یکی از دلایلی باشد که خودروسازان به دنبال توسعه موتور هیدروژنی هستند!

hydrogen-v8-yamaha-toyota

خودروسازان داستان را جور دیگری تعریف می‌کنند… .

درآمد ناشی از خدمات پس‌ازفروش و قطعات شاید بتواند دلیلی قانع‌کننده برای خودروسازان باشد تا به توسعه موتورهای هیدروژنی بپردازند، اما آن‌ها به‌گونه‌ای دیگر به مسئله نگاه می‌کنند. موتورهای احتراقی تقریبا از زمان تولید نخستین خودروها با خودروسازان همراه بوده‌اند و جایگاه ویژه‌ای در صنعت خودرو دارند. آقای «یوشیهیرو هیداکا» از مسئولان بلندپایه یاماها موتور در کنفرانس خبری رونمایی از موتور هیدروژنی خود برای تویوتا گفت: «ما به دنبال به صفر رساندن انتشار کربن خود تا سال ۲۰۵۰ هستیم. درعین‌حال، واژه موتور در نام شرکت ما قرار دارد. قاعدتا ما علاقه، اشتیاق و تعهد بسیار زیادی نسبت به آن داریم».

hydrogen-v8-yamaha-toyota

خودروسازان در تلاش‌اند تا موتورهای هیدروژنی را به‌عنوان جایگزین موتورهای بنزینی در قلب خودرو دوستان جای دهند. سلول‌های برقی و باتری‌ها ساکت و بی‌سروصدا هستند و در نظر برخی افراد که تمام کودکی‌شان را با صدای موتورهای بنزینی گذرانده‌اند، خسته‌کننده به شمار می‌روند. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، موتورهای هیدروژنی در کنار عدم انتشار گازهای گلخانه‌ای (یا حداقل انتشار مقدار کمی از آن‌ها)، صدای موتورهای بنزینی را به کابین راننده می‌آورند.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

لذت احتراق و ضرر کمتر

درست است که خودروهای برقی بازده بالاتری از نسبت به موتورهای احتراقی دارند و شتاب اولیه بهتری را برای راننده فراهم می‌کنند، اما در ازای حذف لذت دنده‌کشی‌های قدیمی، صدای بی‌نظیر موتور و منحنی‌های گوناگون انتقال قدرت و گشتاور چیز خاصی را به ماشین‌دوست‌های متعصب ارائه نمی‌کنند. موتورهای احتراقی هیدروژنی می‌توانند تمام این گزینه‌ها را برای راننده خود داشته باشند و هم‌زمان، به حفظ پاکیزگی اتمسفر هم کنند.

عاشقان خودرو بارهاوبارها ثابت کرده‌اند که حاضرند پول بیشتری بابت هزینه سوخت بدهند اما لذت بیشتری هم ببرند. بسیاری از افراد هم‌اکنون اجزای کنترل آلودگی خودروهای خود را بیرون می‌کشند تا فقط چند اسب بخار قدرت بیشتری داشته باشند و خودروشان صدای بهتری بدهد؛ بنابراین بعید است با انتشار کمی اکسید نیتروژن آزرده‌خاطر شوند. هرچند که مسئله تخریب‌های محیط‌زیستی و گرمایش جدی‌تر از آن است که بتوان با عواقب آن شوخی کرد.

hydrogen-v8-yamaha-toyota

انتخاب با شماست

در نهایت مشخص شد که برخی شرکت‌ها به دنبال جایگزینی موتور بنزینی با هیدروژنی هستند تا خودرو دوستان بتوانند از آن استفاده کنند؛ خواه دلیلشان حفاظت از آینده زمین باشد یا مجبور به انجام این کار شوند. یکی از مسئولان یاماها می‌گوید: «من به‌شخصه در کنار لذتی که از موتورهای با عملکرد بالا می‌برم، دوست دارم آینده پیشروی این موتورها را ببینم چون فکر می‌کنم چیزهای زیادی برای نشان‌دادن دارند».

حقیقتا داستان موتورهای هیدروژنی بحث جالبی را در میان اهل خودرو به راه انداخته است. حال شما خودرو دوستان بگویید… . درحالی‌که تا ۳۰ سال آینده احتمالا شاهد حذف موتورهای بنزینی و گازوئیلی (حداقل در کشورهای پیشرفته) خواهیم بود، به نظر شما آیا موتورهای هیدروژنی انتخاب جذابی به‌عنوان جایگزین موتور بنزینی به‌حساب می‌آیند یا خیر؟! آیا حاضرید از آن‌ها به‌جای موتورهای برقی استفاده کنید؟! درحالی‌که هزینه نگهداری آن‌ها بالاتر است، به رسیدگی زمان‌بندی‌شده نیاز دارند و برای محیط‌زیست نیز مخرب‌تر هستند… .

hydrogen-v8-yamaha-toyota

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۴ رای
منبع
New Atlas

علی صفرپور

نویسنده و مترجم سایت پدال٬ کارشناس مهندسی مکانیک

مطالب مشابه

‫۲۴ دیدگاه‌ها

  1. مازیار

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (2451 ديدگاه)

    چه تیتر پر سروصدایی
    گیرم که یه موتور خوب، اما دیگه ناجی موتورهای
    احتراق داخلی؟!
    تصمیم به تغییر بنیادی پیشرانه خودروها بزرگتر از اونه
    که با یه حرکت و دو حرکت احتمالا مثبت متزلزل بشه

    موافقم 6
    مخالفم 8
  2. AMIR / ARMI

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (1286 ديدگاه)

    بقیه کمپانی ها می‌خوان موتور هیدروژنی ترویج بدن چون پول تو خدمات پس از فروش و قطعه فروشی بعد از خرابی هستش
    تسلا میخواد خودرو های برقی همه گیر بشن و پول از خدمات نرم افزاری و سرویس های اشتراکی به جیب میزنه
    دولت ها الکتریکی هارو ترویج میدن
    چون گسترش دادن جایگاه های شارژ خیلی آسون تر از ساخت و توسعه زیر ساخت های سوخت هیدروژن هستش
    و البته قسمت بزرگی از برق رو خودت دولت به فروش می‌رسونه
    خیلی ببخشید ولی فکر نکنم تا ۱۰۰ سال دیگه هیدروژنی ها با این راندمان پایین و اهدافی که براش در نظر گرفته شده همه گیر بشه
    این پروژه های کوچک هم دیر یا زود جمع میشن

    موافقم 14
    مخالفم 32
    1. مردیم از خوشی

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (1385 ديدگاه)

      بزار آخرین تلاش هاشون را بکنند شاید قبل از انقراض کامل درون‌سوز ها بتونیم یه خوبش را بگیریم 😕 ( یه کوروت لطفاً )

      موافقم 9
      مخالفم 22
      1. datsun

        ۵ اسفند ۱۴۰۰
        سوابق: (3477 ديدگاه)

        تویوتا اگه دنبال پول درآوردن از این طریق بود که الان اینقدر ماشینهاش رو با کیفیت نمیساخت که مشتری خیلی کم راهش به تعمیرگاه بیفته این قانون اروپای هاس خرابی عمدی
        ماشین برقی رو چی فرض کردی که فکر میکنی استهلاک نداره یه بدنه با چهار تا چرخ ؟

        موافقم 34
        مخالفم 6
        1. مردیم از خوشی

          ۵ اسفند ۱۴۰۰
          سوابق: (1385 ديدگاه)

          این که برقی ها استهلاک کم تری دارند را همه کارشناس ها تایید کردند
          مگر اینکه برا باتری مشکلی پیش بیاد که آینده اون هم رفع میشه
          در مورد استهلاک تویوتا هم همه چیز که خرابی نیست بعضی چیز ها و هزینه ها حتی اگه خودرو سالم هم باشه وجود داره

          موافقم 14
          مخالفم 9
    2. کیان

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (1433 ديدگاه)

      دوست عزیز فراموش نکن خودروهای برقی از 70 سال پیش بلکه بیشتر هم وجود داشتن، حالا خیلی تجاری شدن و …
      و اینکه کلا تو صنایع و ماشین الات سنگین و فوق سنگین همشون برقی هستن
      و نکته دوم، برقی خوب، من اصلا خودم از صدای موتور متنفر هستم، اینکه بشینی صدای اضافه نیاد عالی هست، بعضیا فکر میکنن همه ماشینها صدای لامبورگینی و فراری میدن هرچند ک اونم زیادش واقعا ازار دهنده هست و جریمه هم داره
      ولی بنزینی و درون سوز و … زیرساختش هست تو کشورهای عقب افتاده و یا پیشرفت نکرده، شما فکر میکنی چندتا کشور توانایی ساپورت این خودروها و دارن ؟!

      موافقم 10
      مخالفم 9
    3. بهنام

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (984 ديدگاه)

      موافقم خیلی خوب توضیح دادی هر کسی به فکر منافع خودشه ولی در مورد آینده خودرو های هیدروژنی نه، باید ببینیم چقدر دیگه پیشرفت میکنن و بقیه خودرو ساز ها هم تمایل پیدا میکنند به استفاده از این سوخت یا نه.
      یک نکته در مورد کم خرجی الکتریکی ها درسته خودرو های الکتریکی استهلاک موتور ندارن و از این نظر از درون سوز ها بهترن ولی این برای چند ساله
      مثلا تسلا مدل اس 2012 تا 2014 با توجه به استفاده ی صحیح و خوب الان نیاز به تعویض باطری دارن دیگه که هزینه ی 25 هزار دلاری برای تسلا مدل اس داره ( بقیه مدل ها و خودرو ها رو نمی‌دونم )
      حالا یک خودروی درون سوز از 2012 تا الان مگه موتورش چقدر میخواد خرج بالا بیاره انجین هم تعویض کنه 25 هزار دلار نمیشه

      موافقم 8
      مخالفم 3
    4. Sina10

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (2427 ديدگاه)

      راندمان پایین؟
      اصلا شما هدف ساخت اینجور موتوریو مطالعه کردی؟
      هدفش مگه همه گیری بین همه ماشیناست؟ هدفش تامین نیاز های علاقه مندان به ماشینای جذاب و رانندگیه
      تویوتا حداقلش میخواد درآمد قطعه اشو در بیاره دیگه

      موافقم 7
      مخالفم 3
    5. Taha Malek

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (914 ديدگاه)

      که در اخر مجبور شن برای خودرو کارکردشون ی باتری هم قیمت ماشینشون بخرن

      موافقم 3
      مخالفم 2
  3. TOM KRISTENSEN

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (163 ديدگاه)

    ان‌شاءالله تمام خودرو های الکتریکی (حتی آئودی)
    نابود بشن و تو آتیش بسوزند و ذوب بشن،لعنت به اون تخم مرغی که الکتریکی هارو همه گیر کرد(بی فانوس)

    موافقم 16
    مخالفم 15
    1. مردیم از خوشی

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (1385 ديدگاه)

      در الکتریکی شدن درسته ایلان ماسک تاثیر شگفتی داشت ولی بدان که سرمایه داران اجازه این حرکت را دادند وگرنه خیلی سریع و راحت ایلان را ترور میکردند

      موافقم 6
      مخالفم 4
      1. NAVID۰۰۹۸

        ۵ اسفند ۱۴۰۰
        سوابق: (10174 ديدگاه)

        زیاد فیلم سینمایی نگاه میکنی !

        موافقم 4
        مخالفم 7
        1. مردیم از خوشی

          ۵ اسفند ۱۴۰۰
          سوابق: (1385 ديدگاه)

          فیلم ؟!
          می‌دونی مافیای نفت چیه ؟
          منظور از ترور می‌دونی چیه ؟ اینه 👇

          ایلان ماسک برا اثر تصادف در بزرگراه درگذشت (تصادفی کاملا حرفه و ساختگی ) و هزاران روش دیگه که برا از بین بردن مخالفانشون استفاده می کنند ولی انگار اتفاقاتی پشت پرده افتاده

          موافقم 5
          مخالفم 5
      2. Taha Malek

        ۵ اسفند ۱۴۰۰
        سوابق: (914 ديدگاه)

        تاثیر شگرف ایشون خرید تسلا بوده ؟

        موافقم 2
        مخالفم 1
        1. مردیم از خوشی

          ۵ اسفند ۱۴۰۰
          سوابق: (1385 ديدگاه)

          چقدر وضع داغون بوده که دارندگان تسلا ازش ناامید میشند و اونا میفروشند یه ایلان و این نتیجه مدیرت اونه که الان تسلا جایی ایستاده که آلمانی خودشون اعتراف می‌کنند ده سال ازش عقب هستند

          موافقم 4
          مخالفم 5
    2. GMA

      ۵ اسفند ۱۴۰۰
      سوابق: (1662 ديدگاه)

      تخم مرغ (بی فانوس)
      واییی عالی بود 😂🤣

      موافقم 6
      مخالفم 1
  4. slatanat JDM

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (750 ديدگاه)

    این موتور موتوره خوبیه

    به نظرم باید بزرگ تر هاش هم تولید بشن و اگر ژاپن قصد داشت یک ماشین در کلاس آکورا حتمن باید در مقیاس های بزرگ تری باشه و بباید یه جوری قطعاتش رو تیتانیوم یا کربن بکنه که سبک بشه

    موافقم 9
    مخالفم 2
  5. محمد

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (98 ديدگاه)

    خیلی ممنون که حواستان به تفاوت سلول سوختی و موتور احتراق داخلی هست،
    در خبرهای بعدی هم امیدوارم لحاظ بفرمایید.
    البته یکجا را یخورده گیج کننده بیان کردید : «موتورهایی که مانند موتورهای هیدروژنی از سیستم سلول‌های سوختی بهره می‌برند، بازده بسیار پایین‌تری در مقایسه با موتورهای برقی دارند»

    در خودرویی که سلول سوختی دارد، آنچه محرک چرخ‌ها است موتور الکتریکی است که کاملا مشابه خودروهای به اصطلاح تماما برقی است.
    سیستم “سلول سوختی” همانطور که در پاراگراف‌های اول بیان شده جایگذین *باتری* خودروهای الکتریکی، کشتی و هواپیما و … است.
    و نه جایگذین *موتورهای برقی*.

    موافقم 6
    مخالفم 1
  6. یانکی.من هم فرزند کسی هستم.آبان سرخ.

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (2354 ديدگاه)

    اتفاقا خوبه.روز مرگ انجینهای احتراقی به بهانه آلودگی میشه عشق درون سوزها به این مدلها دل خوش بشن

    موافقم 3
    مخالفم 0
  7. زیزیگولو

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (4770 ديدگاه)

    از نظر من هیدروژنیها در مقابل برقیا هیچ شانسی ندارن چون برقیا خیلی سریع تر از اون چیزی که فکر میکردیم دارن فراگیر میشن

    موافقم 3
    مخالفم 4
  8. Sina10

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (2427 ديدگاه)

    بستگی به این داره که من چه کسی هستم
    یه آدم عادی که ماشینو وسیله ای برای رفتن از A به B میدونه؟ خب برقی انتخاب بهتریه
    یه نوجوون که ماشینو فقط محدود به شتابش میدونه؟ خب برقی بازم انتخاب بهتریه
    یه عشق ماشین چه پیر چه جوان ، چه بچه ، چه میانسال ؟ خب چه ایرادی داره کمی بیشتر هزینه کنه و هیدروژنیو انتخاب کنه
    عیب این تحقیق اینه که دلیل اصلی تولید اینجور موتوریو درک نکرده ، کسی که ماشینی رو برای رانندگی و لذت بردن میخره دیگه به فکر هزینه هاش نیست ، یا خیلی کمتر هست ، چه پولدار باشه چه فقیر
    و کسی هم با یه ماشین اسپرت هر روز رانندگی نمیکنه
    درباره اندک آلودگی های اینجور موتور ها باید بگیم که تاثیرش با بنزینی ها قابل مقایسه نیست اصلا
    مسائل درآمدی هم وجود داره ، همین که شرکت های نفتی دارن میان به سمت هیدروژن و باید پولشون تامین بشه دیگه!!!!!! این همه شرکت قطعه سازی هم وجود داره که ماشینای برقی سبب میشه بسیاری از تولیداتشون رو متوقف کنن ، در نتیجه کلی نیروی کار از بین میره و درآمد بعضیا هم قطع میشه
    تویوتا عملا با یه تیر سه نشون میزنه ، هم طرفدارا رو راضی نگه میداره ، هم جیب خودشو و رفقاشو پر پول نگه میداره
    هم یه رقیب سرسخت واسه برقیا داره

    موافقم 7
    مخالفم 4
  9. ممد

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (9 ديدگاه)

    ماشین برقی یه اشتباه بزرگه اگه برای حفظ محیط زیست و آلودگی هوا باشه…دوستان توجه داشته باشن که سوخت اکثر نیروگاههای دنیا فسیلی هست که با زیاد شدن مصرف برق در نتیجه الودگی هوا بیشتر میشه..حالا بماند باتریهای
    فرسوده…حالا هی بگید ماشین برقی…تسلا…

    موافقم 5
    مخالفم 4
  10. مجتبی

    ۵ اسفند ۱۴۰۰
    سوابق: (42 ديدگاه)

    در نهایت هزینه و راندمان برنده خواهد شد.

    موافقم 2
    مخالفم 0
  11. A.j

    ۱۰ فروردین ۱۴۰۱
    سوابق: (9 ديدگاه)

    هیدروژنی یا بنزینی هرچی هستن از برقی اسباب بازی خیییلی بهتره باز دمشون گرم به فکر ماشین بازا هستن

    موافقم 1
    مخالفم 0

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفاً از نوشتن به‌صورت پینگلیش، اجتناب نمایید. نظرات حاوی توهین، عبارات غیراخلاقی، سیاسی، مطالب غیر مرتبط، اسپم، ترول و تبلیغاتی پذیرفته نمی‌شوند. برای تغییر آواتار خود می‌توانید از سایت گراواتار استفاده نمایید.

دکمه بازگشت به بالا