راهنمای خرید خودروی دست دوم

خرید خودروی کارکرده، جدا از دلایل آن، می تواند تجربه ای تلخ یا شیرین باشد. تلخ از آن جهت که این خودروها قطعاً فرسوده‌تر از نسخه‌های نوی خود بوده و آماده هرگونه مشکل فنی و خرج‌تراشی می‌باشند. شیرین از آن جهت که با انتخابی درست، میزان زیادی از بودجه خرید خودرو را صرفه‌جویی می‌کنید. در داستان خرید و فروش خودروی کارکرده، هم خریدار می‌خواهد ارزان‌تر و خوب‌تر بخرد و هم فروشنده می‌خواهد بیشتر بفروشد تا سود بیشتری گیرش بیاید. اینجاست که منافع طرفین، به هم دیگر برخورد می‌کند. انگار که هرکدامشان دنبال این هستند که از این دریاچه کوچک، ماهی خودشان را بگیرند. به هر حال این راهنما برای شماست که می‌خواهید خودروی دست‌دوم بخرید، مخصوصاً این روزها و در آستانه نوروز که بازار خرید و فروش خودروی دست‌دوم پررونق است. قبل از اینکه راهی بنگاه‌ها یا مراکز خرید خودروی دست دوم شوید یا اینکه در آگهی روزنامه‌ها و سایت دنبال اتومبیل مورد نظرتان بگردید، توصیه‌های ما را جدی‌تر بگیرید.

بررسی وضعیت ظاهری خودرو

بدنه یکی از مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت هر خودروی کارکرده است. بدنه رنگ شده را نمی‌توان به‌هیچ‌وجه تعمیر کرد اما بخش فنی خودرو این قابلیت را دارد، پس بدنه خودرو را به‌دقت مورد بازدید قرار دهید. خودرو را حتماً در روز و زیر نور آفتاب بررسی کنید. ناهمواری‌های روی بدنه، تفاوت رنگ قسمت‌های مختلف، یکسان‌نبودن اندازه درزهای بین درها، کاپوت و صندوق عقب، راحت بسته نشدن درها یا باز شدن بیش از حد آن‌ها از نکاتی است که باید به آن‌ها توجه کنید. استفاده از قلم تشخیص رنگ‌شدگی، هزینه چندانی ندارد. این قلم‌ها را به راحتی می‌توانید تهیه کنید. درها را باز کنید و قسمت لولای آن‌ها را چک کنید. کاپوت را بالا بزنید و بدنه خودرو را از داخل چک کنید. اثرات پارگی، جوش یا رنگ‌شدگی علائم خوبی نیستند. نکته مهم این است که اگر کسی نقاش درجه‌یک خودرو نباشد، نمی‌تواند کارشناس رنگ خوبی باشد. ضمناً قلم‌های تشخیص رنگ‌شدگی، قطعات تعویضی را تشخیص نمی‌دهند. این هنر کارشناس است و چشم او و تجربه چندین سال زحمتش. پس اگر شک دارید، از نظر کارشناسان هم استفاده کنید.

سلامتی موتور، از همه‌چیز مهم‌تر

سخت‌ترین قسمت خرید یک خودروی کارکرده تست سلامتی موتور و گیربکس است. بهتر است چند دقیقه پشت فرمان خودرو قرار گرفته و با آن رانندگی کنید تا عملکرد سیستم ترمز، سیستم تعلیق، فرمان‌پذیری و گیربکس آن را محک بزنید. بهتر است این کار را در مکانی خلوت انجام داده تا با دقت زیاد به صداهای مختلف گوش کنید و علت هریک را جویا شوید. سر و صدای ایجاد شده در قسمت زیرین خودرو به‌خصوص هنگام عبور از ناهمواری‌ها، وجود اشکال در سیستم جلوبندی یا فنربندی خودرو را به شما گوشزد می‌کند. گاهی اوقات صداهای مختلفی از ناحیه درها شنیده می‌شود که ممکن است به خاطر تنظیم نبودن آن‌ها یا ایراد داشتن قفل آن‌ها باشد. اگر در داخل خروجی اگزوز چرب باشد یا دود آبی رنگ از آن خارج شود، موتور خودرو روغن‌سوزی دارد و اگر از آن دود سیاه رنگ خارج شود، بیانگر آن است که احتراق بنزین به درستی صورت نمی‌گیرد. حالا وقت آن است تا کاپوت ماشین را بالا بزنید. با دقت به موتور نگاه کنید. جای خال و رد جوشکاری، تمیزی بیش از حد بعضی از بخش‌های موتور نشان‌های مشکوکی است.

پشت فرمان بنشینید و برانید

تشخیص صحت عملکرد جلوبندی و فرمان اتومبیل دست‌دوم تنها از راه آزمایش عملی ممکن است. خودتان پشت فرمان بنشینید و حرکت کنید. اتومبیل نباید لرزش داشته باشد و هنگام عبور از دست‌اندازها یا چاله‌ها با مشکل مواجه شود. لرزش و بالا و پایین شدن خودرو نشان می‌دهد جلوبندی کار، چندان مناسب نیست و نیاز به تعمیر دارد. اگر برایتان مقدور است در یک بزرگراه اتومبیل را با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت آزمایش کنید. در این سرعت به آرامی و احتیاط دست‌هایتان را از روی فرمان بردارید. فرمان سالم در این حالت هیچ حرکتی ندارد و ماشین به سمت چپ یا راست منحرف نمی‌شود. البته این آزمایش را هنگامی انجام دهید که باد هر ۴ لاستیک تنظیم شده باشد. سیستم برق اتومبیل هم ازجمله مواردی است که هنگام خرید بررسی می‌شود. یادتان باشد چراغ‌های جلو و عقب، راهنماها، چراغ ترمز و دنده عقب را امتحان کنید. باتری سالم هم با یکی دو بار روشن و خاموش کردن موتور آزمایش‌اش را پس می‌دهد. شیشه جلو و عقب هم باید سالم باشد. اگر شیشه‌ها ترک بزرگ برداشته‌اند، قیمت یک شیشه کامل را درنظر بگیرید.

وضعیت داخلی اتاق خودرو

داخل کابین نخستین چیزی که درنظر گرفته می‌شود، وضعیت پوشش صندلی‌هاست که تقریباً نشان‌دهنده سلیقه مالک و طرز نگهداری خودرو نیز هست. بعد از آن باید به داشبورد و پوشش داخلی درها توجه کنید، زیرا در اتومبیل‌هایی که جنس مواد پلاستیکی به‌کار رفته در کابین آن‌ها نامرغوب باشد، امکان ترک خوردن داشبورد و رودری‌ها بعد از چند وقت زیاد است که اگر به آن‌ها رسیدگی نشود، ترک‌ها بزرگ‌تر می‌شوند و دیگر امکان ترمیم آن‌ها وجود ندارد. سالم بودن سیستم صوتی، سیستم تهویه مطبوع، برف‌پاک‌کن، دستگیره درها، چراغ‌ها و صندلی‌ها نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد. نکته دیگری که باید به آن توجه شود، لوازم و تجهیزات جانبی است که بعداً توسط مالک خودرو به آن اضافه شده است. هرچند این یک امتیاز مثبت به‌حساب می‌رود اما فراموش نکنید بعضی‌ها از این ویژگی سوءاستفاده کرده و مبلغ بیشتری از قیمت خودرو از شما دریافت می‌کنند. بنابراین با یک حساب سرانگشتی می‌توانید حدس بزنید آیا پرداخت مبلغی اضافه برای دریافت آن‌ها به‌صرفه است یا اینکه بعداً همان تجهیزات را به سلیقه خود و با قیمتی مناسب‌تر خریداری کنید.

به راحتی اعتماد نکنید!

کارت اتومبیل، کارت شرکت سازنده، برگه عدم‌خلافی، برگه معاینه فنی و بیمه نامه را حتماً بررسی کنید. یادتان باشد اطلاعات درج شده در همه برگه‌ها باید با آنچه شما رؤیت می‌کنید برابری داشته باشد. نقش بیمه اتومبیل هم در تعیین قیمت مهم است. طبق قوانین همه خودروها باید دارای بیمه شخص ثالث باشند. درضمن بد نیست نگاهی هم به کارکرد اتومبیل داشته باشید. ۱۰ هزار کیلومتر برای هر یک سال کاملاً ایده‌آل محسوب می‌شود.

چقدر کار کرده است؟

به عددی که کیلومترشمار خودرو نشان می‌دهد، فوری اعتماد نکنید! دستکاری کردن آن چندان کار پیچیده‌ای نیست. خودروهایی که مهلت گارانتی آن‌ها به پایان نرسیده باشد، گزینه‌های وسوسه‌برانگیزی هستند زیرا تا مدتی معین، سرویس‌های دوره‌ای و تعویض برخی از قطعات آن‌ها رایگان انجام می‌شود. این از عواملی است که ممکن است کیلومتر خودرو را دستکاری کنند. از راه‌های سریع تخمین زدن مقدار کارکرد هر خودرو، خوردگی دیسک چرخ‌ها، باز و بسته شدن پیچ‌های برخی از قطعات موتور خودرو، چرم صندلی، روکش فرمان، دسته دنده و … است. روش‌های دیگری نیز وجود دارد؛ مثل مراجعه به نمایندگی و استخراج سابقه سرویس‌های دوره‌ای خودرو یا تمیزی پشت شیشه صفحه کیلومتر شمار که نباید در آن اثر انگشت یا دست‌خوردگی باشد. البته بازهم همه این راه‌ها نتیجه قطعی نمی‌دهد و افراد سودجو راه‌هایی برای پوشاندن حقیقت بلدند که به‌اصطلاح به عقل جن هم نمی‌رسد. امیدواریم که به پست چنین آدم‌هایی نخورید و با خیال راحت، بتوانید خرید بسیار خوبی داشته باشید.

حرفه‌ای خرید کنید

پایتخت، ۴ مرکز خرید و فروش خودروی دست دوم دارد که زیرنظر شهرداری تهران فعالیت می‌کنند. یکی از گزینه‌ها برای خرید، رفتن به همین مراکز است. مرکز دوران، چیتگر، خاوران و آیت‌الله سعیدی، ۴ مرکزی هستند که می‌توانید سراغ آن‌ها بروید. اگر شما هم این گزینه را انتخاب می‌کنید، حواستان به این چند توصیه هم باشد.
قبل از مراجعه به مراکز خرید و فروش خودروی دست دوم، دقیقاً بدانید چه می‌خواهید، چقدر بودجه دارید و مواردی از این دست. اطلاعات کلی درباره خودرو هم به‌دست بیاورید.
وقتی وارد پارکینگ یا همان مرکز خرید خودرو شدید، به نخستین موردهایی که دیدید اکتفا نکنید. ماشین کم نیست و فرار هم نمی‌کند؛ پارکینگ پر از ماشین است. همه پارکینگ را با خیال راحت بگردید.
حتماً دنبال انتخاب خودروهای کارشناسی شده باشید. خودروها قبل از ورود به این مرکز، کارشناسی می‌شوند.
اگر از ماشینی خوشتان آمد، با فروشنده‌اش درباره مشخصات و قیمت حرف بزنید. بعد سراغ کارشناسان بروید تا بدنه را بازدید کنند و نظرشان را درباره کیفیت و قیمت بدهند.
اکیداً یادتان باشد که ماشین را برای تنظیم سند به خارج مجموعه نبرید. بگذارید همه کارها داخل مجموعه صورت بگیرد تا خیالتان راحت باشد. اینطوری احتمال سوءاستفاده پایین می‌آید.

نوشته: الهام مرادی، روزنامه همشهری