روز گذشته، یک دستگاه تسلا مدل S موجود در ایران، توسط معاون علمی رئیس جمهور به خبرنگاران معرفی شد. ظاهرا هدف از واردات این نمونه، انجام امور تحقیقاتی و مهندسی معکوس است.
بدون شک، تولید خودرو یکی از امور پیچیده در صنعت امروز دنیا محسوب می‌شود. یک وسیله‌ی نقلیه‌ی مدرن، خواه بنزینی یا برقی، مجموعه‌ای از تجهیزات گوناگون با فناوری‌های متفاوت را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، علوم مختلف از مکانیک جامدات و سیالات گرفته تا مهندسی الکترونیک، متالورژی و حتی نساجی برای ساخت خودرو لازم هستند.
صنعتگران ایرانی از چند دهه قبل به خودروسازی علاقه نشان دادند؛ اما به دلایل مختلف، تولید خودرو در ایران نتوانست هماهنگ با استانداردهای جهانی پیش رود. حالا با گذشت زمان، خودروسازی ایران به دو بخش مونتاژکار برای مدل‌های چینی و سازنده‌ی خودروهای غیراستاندارد متفاوت از محصولات روز دنیا تقسیم می‌شود.
جالب‌تر اینکه، خودروسازان ایرانی، اعم از سایپا و ایران خودرو، طی چند دهه در زمینه‌ی الگوبرداری از شرکت‌های خارجی هم کوتاهی کردند. برندهای چینی، به خوبی توانستند با استخدام مهندسان خارجی و خرید تجهیزاتی مثل موتور و گیربکس و پلتفرم از خودروسازان معروف دنیا، خیلی زود صاحب فناوری شوند؛ اما غول‌های زیان‌ده ایرانی همچنان با تکبر بی‌مانند خود، تلاش می‌کنند تا به تنهایی و لاک‌پشتی، پیشرفت کنند.
شکی نیست که صنعت ایران، از نظر مهندسی الکترونیک و امکان ساخت قطعات الکترونیکی، ضعف‌های جدی دارد. با نگاهی به لوازم خانگی ساده مثل یخچال و ماشین لباس‌شویی ساخت ایران، به راحتی می‌توان متوجه شد که بخش‌های مرتبط با الکترونیک، ساخت چین یا دیگر کشورهای دنیا هستند. این شرایط، زمانی جالب‌تر می‌شود که خودروسازان ایرانی، بخواهند خودروی برقی تولید کنند.
مهندسی معکوس، عبارتی کلیشه‌ای و پرتکرار در کلام مسئولان ایرانی است. ظاهرا بازکردن یک وسیله‌ی پیشرفته‌ی ساخت خارج، راهی ساده و راحت برای مشابه‌سازی تجهیزات مختلف، محسوب می‌شود؛ اما زمانی که ایران در بعضی علوم پایه مهندسی، مثل متالورژی و الکترونیک، فاقد زیرساخت است، فرایند مهندسی معکوس غیرممکن خواهد بود.
به راستی چرا خودروسازان ایرانی، پس از چند دهه کسب تجربه در تولید یا مونتاژ مدل‌های مختلف، نمی‌توانند پیشرانه‌های توربوشارژ ارزان قیمت ساخت چین را در داخل کشورمان تولید کنند؟ هم‌اکنون هزاران خودروی چینی مجهز به موتور توربوشارژ، گیربکس اتوماتیک یا CVT در ایران وجود دارند؛ اما ظاهرا مهندسی معکوس برای تولید چنین تجهیزاتی غیرممکن است، چراکه زیر ساخت لازم برای تولید قطعات تشکیل‌دهنده‌ی آنها، فراهم نیست.
یک خودروی احتراقی ساده، دارای لوازم الکترونیکی متنوع است که عموما در ایران تولید نمی‌شوند. ادوات فلزی مربوط به موتور و گیربکس هم، آلیاژهای متفاوت دارند که ساخت یا قالب‌گیری بسیاری از آنها برای صنعتگران ایرانی، مشکلات فراوان دارد.
حال تصور کنید، ورود یک دستگاه تسلا مدل S به ایران چه نتیجه‌ای برای صنعت ایران خواهد داشت. خصوصا زمانی که معاون علمی رئیس جمهور، هدف را مهندسی معکوس و الهام‌گرفتن از محصولی اعلام می‌کند که یکی از گران‌ترین و پیچیده‌ترین خودروهای خانوادگی جهان است.
چند سوال از واردکنندگان تسلا
آیا واقعا بهتر نبود در کنار تحقیقات علمی روی تسلا مدل S، چند مدل برقی ساده و ارزان قیمت چینی به قصد مهندسی معکوس وارد ایران شوند؟ نقش خودروسازان بزرگ و با سابقه‌ی کشورمان در این ماجرا چگونه است؟ آیا پیش از اجرای پروژه واردات تسلا با هدف الگوبرداری، معاون محترم رئیس جمهور یا هر نهاد دولتی دیگر، با خودروسازان یا کارشناسان آنها مشورت کرده‌اند؟
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، ساختن یک خودرو در حد و اندازه تسلا و استانداردهایش در ایران را یک اتفاق ممکن دانست و به خبرنگاران گفته است:
بحث الهام گرفتن است، ما هیچ چیز را کپی نمی‌کنیم. همه دنیا همین طور هستند، حتی در طراحی هواپیما. این کار در دنیا غیر قانونی است اما ما به قصد تحقیق این ماشین را باز کرده‌ایم. ماشین را خریده‌ایم و دوست داشتیم آن را باز کنیم. گناه که نکرده‌ایم.»
من به‌عنوان معاون علمی و فناوری دوست دارم جوان ایرانی خودرویی سوار شود که دوستش دارد و به آن حس خوبی دارد. این امر واقعا شدنی است و دور نیست.
نگارنده امیدوار است همزمان با خرید تسلا مدل S توسط طرف ایرانی و اقدام به واردات آن، تجهیزات شارژ این خودروی امریکایی نیز تهیه شده باشد.
دانیال
۱۲ شهریور ۱۴۰۲جناب اشتری😂👏👏«نگارنده امیدوار است همزمان با خرید تسلا مدل S توسط طرف ایرانی و اقدام به واردات آن، تجهیزات شارژ این خودروی امریکایی نیز تهیه شده باشد»
احسان رحیمی
۱۷ شهریور ۱۴۰۲با سلام خدمت مدیریت محترم سایت
بابت تحلیلی که انجام دادید متشکرم مسکینم که این تحلیل شما هیچ غرضی پشت آن نیست.
اما متاسفانه مشکل تولیدات داخل به هیچ عنوان ضعف مهندسی نمی باشد و کاملا ضعف مدیریتی است برای مثال در تولید توربو شارژر حداقل بنده به عنوان متخصص در این حوزه این اطمینان را دارم که ساخت آن کار پیچیده ای برای مهندسان ما نیست ولی از لحاظ مدیریتی به علت عدم ریسک پذیری مدیران و عدم توانایی آن ها در تولید ارزان قیمت به هیچ عنوان تولید آن به صرفه نمی باشد و این مشکلات در تمامی صنایع ما به وضوح وجود دارد.
حسین
۱۸ شهریور ۱۴۰۲خوب حرف درست مدیریتی رو گذاشتی کنار کاستی ها که پذیرفتنی بشه تکنولوژی قطعا حرف اول رو تو این پروژه ها میزنه که پشت حرف ما می توانیم پنهان شده ما می توانیم هم حرف درستیه اما کل مطلب رو پوشش نمیده بدون تکنولوژی ده ها سال کار میخواد که تکنولوژی فعلی تا اون موقع منسوخ شده
مانی
۱۲ شهریور ۱۴۰۲چقدر نویسنده این متن انسان بدبینی است.آدمی با خواندن مطالب نویسنده این متن افسردگی می گیرد.امکان ندارد که یک کار مثبت از طرف مقامات صنعتی و دولتی ما انجام شود و نویسنده از آن ایراد نگرفته و زیر سئوال نبرد.من شک ندارم که حتی اگر فرضا چند مدل ساده و ارزان قیمت برقی هم از چین وارد می شد باز هم نویسنده این متن از آن کلی ایراد می گرفت.کافی است تنها به مقالات قبلی نویسنده رجوع کنید که دال بر مخالفت ضمنی او خودروهای چینی است.به نظر من دکتر فیروزآبادی با سخنان خود نور امید را در دل عشاق خودرو و صاحبان این صنعت روشن کرده است و همین خودش گام بزرگی به سمت جلو است.امید است که در سایه عنایت و پشتیبانی ایشان صنعت نوپای خودروسازی برقی ایران کم کم پا گرفته و روی روالی جدی و منظم بیفتد.البته این انتظاری عبث است که در مدتی کوتاه به محصولات تسلا برسیم ولی می توان با گام های علمی و منطقی و نه صرفا نمایشی و تبلیغاتی به صنعتی هر چند در مقیاسی کوچک در زمینه تولید خودروهای برقی برسیم.
Macan
۱۲ شهریور ۱۴۰۲موافقم باهات
متأسفانه ایشون فکر می‌کنه سیاه نمایی ایران کار خوبیه
smn
۱۳ شهریور ۱۴۰۲اینجا فقط بحث توانایی های فنی و مهندسی در ساخت قطعات نیست. همه اینها مشروط به بکارگیری روشهای پیشرفته مدیریت است. تا بتوان محصولی استاندارد از خط تولید خارج کرده و در یک شبکه توزیع بروز و کارآمد، با قیمت و کیفیتی جهانی به مصرف کننده تحویل داد .
صد البته بکار گیری این روشها ، نیاز به اراده ، دانش و توان کافی مدیران دارد.
به نظر شما ، اگر تا به حال چنین اراده ، دانش و توان وجود می داشت ، آیا خودروهایی با این کیفیت شرم آور و چنین قیمتهایی به دست مصرف کننده بیچاره می رسد؟
نمیدانم ، شاید روزی که این تسلا S وارد کشور شد ، فردا صبحش ، مدیران صنعت خودرو که از خواب بیدار شدن یه دفعه متوجه شدن که همه جهش ژنتیکی پیدا کردند و اراده و دانش و توان مدیریتی شون ، ده برابر شده . مثل مردان ایکس !!!!
کیانوش
۱۳ شهریور ۱۴۰۲بدبینی و واقع بینی با هم خیلی فرق دارن واقعیت اینه ی شبه که صنعت ایران نمیتونه راههی که عرب تو چند قرن طی کرده رو بره حتی کشور های شرق اسیا هم از زمانی که ماصرالدین شاه سفر فرنگ میرفت و اورده اش واسه کشور ی پنکه واسه دافی هاش بود شروع کردن به صنعتی شدن و توسعه صنایع نوین اوکقت صنعتی شدن ایران به نطرت کی شروع شده ده شصت میلادی شروع شد با ساخت اولین دوب اهن ایران بله قبل از اون ما فرش بافی و نساجی داشتیم اما قسمت عمده تولیداتشون به روش سنتی بود خب بله دم ایران ناسوینال گرم تولید پیکان تو ده چهلی که تازه ایران ی دوب اهن زده بود کم کاری نبود واقعا اما صنعت ایران فقط ی ده داشت مسیر درست رو میرفت بعدش انقلاب هیچکی جای خودش نبوده و نیست خب قبل از ساخت تسلا ما بهتره چهار تا قطعه ساز در حد کلاس جهانی داشته باشیم حالا اصلا قطعات الکترونیکشم مثل خیلی از شرکت های عربی بگیم از تایوان و چین بگیریم اصلا بازم باید تو ی شرکت خودروساز حداقل صد تا مهندس الکترونیک درست درمون باشه یا نه بله استعداد برق و الکترونیک و نرمافزار جوون های ایرانی که تو دانشگاه شریف درس میخونن بی نطریه اما اینا تا چهار تا کار درست درمون انجام ندن حیف میشن اینجا که پروزه درست درمونی وجود نداره پس اکثرا میرن از ایران کشور ما از نطر سنگ اهن عنی نیست اونقت معادن و شرکت های فولاد ما مواد خام خودشون رو دارن صادر میکنن این یعنی خود احمقشون هم هیپ چشمانداز پیشرفتی نمیبینن یعنی به خودشون نمیگن حتی اگر اوم مواد اولیه فراروی بشه و صادر بشه ارزش افزوده اش ده ها برابر میشه اما فساد چنان جاگیر شده تو این شرکت اای که شک ندارم بعدا مطالعه رو حماقت هایی که اینا کردن تو همه دانشگاه های مدیریتی دنیا تدریس میشه به دانشجو ها که په کار های رو نباید کرد
ممد
۱۶ شهریور ۱۴۰۲اینا همش ی پروژه بزرگ برای دریافت وام های بدون باز پرداخت و لفت و لیس های دولتیه.اگه فکر کردید قراره خودروی برقی در این مملکت تولید بسه سخت در اشتلاهید
هیراد
۱۲ شهریور ۱۴۰۲الان محققین دانشمند سهمیه ای ما تسلای مادر مرده رو تکه تکه کردن و اومدن جمعش کنن کلی قطعه اضافه اوردن
شبخوش
۲۴ شهریور ۱۴۰۲ایشون خودش یکی از نخبه های ایران هستن امیدوارم بتونه چندتا جوان سرحال و نخبه و امیدوار وعاشق پیشرفت ایران دور خودش جمع کنه و این مسأله ماشینهای ایرانی را درستش کنند،، قطعا خواستن توانسته حتی با وجود متلک وشوخی های مختلف که می‌کنند روزی باید توانمندی‌های مهندسان جوان ایرانی راکل دنیا باورکنه وشدنی هست