یکی از اصطلاحات رایج بین رانندگان باتجربه حرکت با دنده مرده است که در این مقاله آموزشی می‌خواهیم به بررسی آن بپردازیم.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
رانندگی یک هنر است و راننده می‌بایست هماهنگی بسیار زیادی بین تمامی اندام‌های بدن خود به ویژه پاها، دست‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها داشته باشد. اکثر خودروهای موجود در جاده‌های کشورمان از گیربکس دستی استفاده میکنند و طرز استفاده صحیح از گیربکس تأثیر زیادی روی راندمان کلی خودرو و جلوگیری از آسیب دیدن قطعات آن خواهد داشت. در خودروهای مجهز به گیربکس دستی می‌بایست سرعت حرکت خودرو با دنده انتخابی هماهنگ باشد و اگر دنده سبک‌تر یا سنگین‌تر را در موقع نامناسب انتخاب کنید آسیب زیادی به گیربکس و پیشرانه وارد خواهد شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره علت جا نرفتن دنده ماشین و همچنین اطلاع از کاربرد و عملکرد ماهک دنده می‌توانید مقالات مربوط به آن‌ها را در پدال مطالعه بفرمایید. مالکان خودروهای دنده اتومات نیز می‌توانند مقاله مربوط به علت دیر عوض شدن دنده اتومات خودرو را بررسی نمایند.
دنده مرده چیست و چه ضررهایی برای ماشین دارد؟
پیشرانه‌های درون‌سوز در دور مشخصی حداکثر قدرت و گشتاور خود را ارائه میکنند و خودروسازان نیز در اطلاعات فنی محصولات خود به این موضوع اشاره میکنند. به منظور استفاده بهینه از قدرت پیشرانه می‌بایست دنده‌ها در محدوده معینی از دور موتور تعویض شوند تا هم آسیبی به قطعات وارد نشود و هم شتاب و مصرف سوخت خودرو حالت بهینه‌ای داشته باشد. کارشناسان توصیه میکنند دنده‌ها را در دورهای بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ تعویض کنید تا خودرو هم کشش خود را حفظ کرده و هم پیشرانه و گیربکس تحت‌فشار نباشند.
درصورتی‌که دنده‌ها را در دور موتور خیلی پایین‌تر تعویض کنید خودرو کشش و قدرت لازم برای حرکت را نخواهد داشت و به حالت واماندگی درخواهد آمد. در این حالت با گاز دادن، خودرو به سختی شتاب می‌گیرد و همان حالت حرکت با دنده مرده مطرح میشود. همان‌طور که تعویض دنده در دورهای بالا باعث آسیب دیدن قوای محرکه وسیله نقلیه میشود، حرکت در دنده مرده نیز مشکلات زیادی را در پی دارد. در واقع رانندگان با سبک کردن زودتر از موعد دنده‌ها عملاً باعث اتلاف توان پیشرانه می‌شوند.
همچنین بخوانید: علت حرکت نکردن ماشین در دنده چیست؟
شاید برخی رانندگان تصور کنند تعویض دنده در دورهای بسیار پایین باعث کاهش استهلاک و مصرف سوخت میشود اما این‌طور نیست و عدم تناسب سرعت خودرو با دنده انتخابی باعث فشار مضاعف به پیشرانه و گیربکس میشود. از جمله ضررهایی که حرکت با دنده مرده به خودرو وارد می‌کند می‌توان به روغن‌سوزی، خرابی رینگ و پیستون، آسیب دیدن کلاچ، پارگی تسمه تایم و ایجاد مشکل در سیستم خنک‌کننده پیشرانه اشاره کرد.
بهترین دور موتور برای تعویض دنده
کارشناسان نظرات گوناگونی دراین‌باره دارند. برخی از آن‌ها معتقد هستند بهترین دور موتور برای تعویض دنده بین ۳ تا ۴ هزار است درحالی‌که برخی افراد دیگر اظهار می‌دارند تعویض دنده‌ها بین دور موتور ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ بهتر خواهد بود. در حالت کلی می‌توان از صدای پیشرانه به عنوان یک نشانه نام برد به این معنی که با افزایش دور موتور صدای پیشرانه نیز تغییر یافته و این نقطه بهترین زمان برای تعویض دنده خواهد بود. هرچقدر دنده‌ها در دورهای پایین‌تر یا بالاتر از حد استاندارد تعویض شوند مجموعه پیشرانه و گیربکس آسیب خواهد دید.
سرعت در دنده‌های مختلف
به‌طورکلی در خودروهای مجهز به گیربکس دستی محدوده سرعت خاصی برای تعویض دنده‌ها در نظر گرفته شده است. برای اینکه پیشرانه و گیربکس خودرو تحت‌فشار قرار نگیرند سرعت در دنده‌ها را طبق جدول زیر رعایت کنید:
| شماره دنده | سرعت توصیه شده (کیلومتر در ساعت) |
| یک | تا ۲۵ |
| دو | بین ۲۵ تا ۴۰ |
| سه | بین ۴۰ تا ۷۰ |
| چهار | بین ۷۰ تا ۹۰ |
| پنج | بالاتر از ۹۰ |
باید دقت داشت اعداد ذکر شده با توجه به نوع خودرو و مشخصات پیشرانه و گیربکس آن اندکی متفاوت خواهد بود.
مازیار
۲۶ آبان ۱۴۰۲این دنده مرده متاسفانه خیلی رایج هست
اگه تو جاده دیدین یه راننده سنگین با دست تند تند اشاره میده که سبقت بگیرین واسه اینه که خودش هم میخواد قبل از اینکه دنده اش بمیره سبقت بگیره
حسین
۲۶ آبان ۱۴۰۲البته عکسش هم خیلی رایجه ،
مثلاً در تاکسی ها و اسنپ ها میبینیم کل مسیر را با دنده ۳ میروند یا همه دنده ها را در دور موتور ۴۰۰۰ عوض میکنند !
اگر همه در دور موتور ۲۵۰۰ به پایین دنده را عوض کنند و سعی کنند با سرعت ثابت رانندگی کنند مصرف سوخت خیلی کم میشه.
new reventon
۲۶ آبان ۱۴۰۲داداش پراید دنده سه ش اتوماته، تو هر سرعتی جواب میده. من خودم باورم نمیشد تا اینکه نشستم تست کردم
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲ما هم همینو میگیم
جواب میده ولی مصرف سوخت رو بالا میبره
چون بنزین هم گفته ، کسی بفکر صرفه‌جویی نیست
مریم
۲۴ دی ۱۴۰۲همه مسائل مختلف این مملکت ایران بعد از انقلاب افت کیفیت داشته! حتی آموزش رانندگی!!!…دور موتور ۲۵۰۰ به پایین همان دنده مرده میشه ، نسل جدید با این کیفیت آموزش رانندگی پایین شون راننده ماشین های اتوماتیک هستن والا… حتی تو خودروهای سنگین!!!... در عوض استاد در انواع تخلفات رانندگی و فحاشی حین رانندگی!!!…
حسین
۲۶ آبان ۱۴۰۲برای ساینا های جدید اگر میخواهید مصرف سوخت تان ۷ لیتر در صد کیلومتر باشد ، از روش زیر استفاده کنید:
تعویض دنده ها (برای سطح صاف و یک نفر سرنشین ، بدون بار زیاد )بصورت زیر:
دنده ۱ در دور موتور ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰
دنده ۲ در ۲۰۰۰
دنده ۳ در ۲۲۰۰
دنده ۴ در ۲۰۰۰
و از سرعت ۶۰ کیلومتر از دنده ۵ استفاده کنید .
فقط کاش دنده ۶ هم بود که از سرعت ۸۰ به بعد ازش استفاده میشد.
همچنین سعی کنید با سرعت ثابت رانندگی کنید ، مثلاً در اتوبان های درون شهری از سرعت ۷۰ کیلومتر و دنده ۵ استفاده کنید و یا در جاده ای که میدانید پر از سرعتگیر هست اقدام به شتاب گیری سریع نکنید و ۳۰۰ متر قبل سرعتگیر یا چراغ قرمز یا ترافیک گاز را رها کنید اما دنده را خلاص نکنید چون در دنده مصرف کمتر است تا خلاص.
تعویض بموقع روغن و فیلتر ها و چک ماهانه باد لاستیک ها با دستگاه هم بسیار موثری هست .
بهرام
۲۶ آبان ۱۴۰۲ماشین ایرانی اگر 12 دنده هم داشته باشه، آشغالی بیش نیست. همه که مثل من بنز سوار نیستن. خخخخ
کاربر۳
۲۶ آبان ۱۴۰۲اینم که شد دنده مرده/:
بیشتر با قسمت آخر نظرت موافقم مگرنه اینکار فقط باعث میشه ماشین لش بشه و حوصله خودت سر بره و اعصابت خورد شه.برای ساینا بهترین حالت ۳۲۰۰ خوبه دیگه.۶۰ کیلومتر دنده پنجم خیلی کمه.
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲اگر جاده شیب نداشته باشه دنده مرده نمیشه و صدای دنده مرده از موتور نمی یاد ، ی بار امتحان کن
حالا
۲۸ آبان ۱۴۰۲راننده اعضا و جوارح بر اساس نوع ماشین باید اجازه دنده بدهد،،وگرنه هر دنده ای می‌تونه مرده باشد
m.h
۱ آذر ۱۴۰۲بله درسته
ببینید دنده مرده حالتی هست که گاز بیشتر از ظرفیت گیربکس است
یعنی دور موتور پایین باشد و دنده هپ سبک باشد
و حالا شپا بخواید پدال گاز را تا انتها فشار دهید یا بیش از ظرفیت گیربکس گاز بدهید
این میشود دنده مرده
مهدی
۲۶ آبان ۱۴۰۲کلا خانواده پراید باید در دور موتور ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تعویض دنده کرد خصوصا ساینا و نباید با دور بالای ۳۰۰۰ زیاد حرکت کرد حالا در هر دنده ای و بهترین دور موتور هم برای حرکت یکنواخت دور موتور ۲۵۰۰ هستش زیر ۲۰۰۰ موتور دنده مرده کار میکنه و قشنگ صدای خراش خوردن سیلند میشه شنید
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲دنده یک رو میشه روی ۱۸۰۰ هم عوض کرد
دنده دو روی ۲۰۰۰ عوض کنی مشکلی پیش نمی یاد و صدای دنده مرده نمی‌ده ، نهایت روی ۲۲۰۰ عوض کنید مگر اینکه هر لحظه دنبال شتاب و کل کل باشید که چون بنزین ارزونه همه اینجوری رانندگی می کنند
مهدی
۲۷ آبان ۱۴۰۲اتفاقا تو حالت دنده کرده فسار به موتور نباد و رینگ و پیستون اییب میبینه و موتور در دراز مدت مصرف سوختش بالا میبره بهینه ترین حالت کارکرد موتور برای خانواده پراید ۲۵۰۰ هستش که کمترین مصرف سوخت داره
مهران
۲۶ آبان ۱۴۰۲عزیز خیییلی پایین عوض نمیکنی دنده رو؟!!نابود میشه موتور به مرور که
من خودم ماشینای قبلمو به جز دنده یک زیر ۳ عوض نمیکردم.ماشین باید جون دار باشه دنده بهش بدی
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲خود ساینا اس نشون میده که موقع تعویض دنده هست و خیلی قبل ۳۰۰۰ اعلام میکنه ، فقط دنده ۳ استثنا هست .
یک مثلث کوچک در صفحه کیلومتر موقع نیاز به افزایش یا کاهش دنده نشان داده میشه .
منم قبلا روی ۳۰۰۰ عوض میکردم و مصرف ۱۰ لیتر بود ولی الان طبق اعلام کامپیوتر ماشین اینکار رو میکنم و سایر رعایت هایی که گفتم و مصرفم خیلی کم شده.
صدای تق تق هم از موتور نمی یاد
JDM_Japan
۲۷ آبان ۱۴۰۲روی دور ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ باید دنده عوض بشه و دنده پنج هم ۱۱۰ تا به بالا
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲حتما یکبار پشت یک ماشین اتومات بشین ، نظرت عوض میشه .
بسترن بی ۵۰ اف که تکنولوژی اش برای ۲۰۱۳ یا عقب تر هست در سرعت ۷۰ تا روی دنده ۶ هست!
حسین
۲۶ آبان ۱۴۰۲دوستانی که ساینا اس دارند سایپا یک برنامه جدید به نمایندگی ها داده که با هزینه صد هزار تومان به کامپیوتر ماشین تان میدهند .
حتما برید و آپدیت کنید.
شاهین
۲۶ آبان ۱۴۰۲سلام چه برنامه ای؟ ماشین من پرش کیلومتر داشت بردم زدن درست شده. همونو میگین؟
حسین
۲۶ آبان ۱۴۰۲علیکم السلام ،
ماشین من بد استارت میخورد ، درست شد.
کشش اش هم بهتر شده .
کپ اولیه اش هم کم شده .
۲۶ آبان ۱۴۰۲فکر کن سالها تو سایت ماشینی زحمت بکشی و ماشینت این باشه 💔
شاهین
۲۶ آبان ۱۴۰۲منم دوست دارم مرسدس یا بی ام و سوار شم اما بضاعتم همین ساینا اس هست اونم با هزارتا وام و قرض و…
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲ماشین بهتر هم داشتم ولی این نیز بگذرد ، دنیا محل گذره ، اهداف والاتری هست تا راحتی .
amir
۲۶ آبان ۱۴۰۲ساینا اس از مضخرف ترین ماشین های ممکنه
مخصوصا فرمون برقیش
شاهین
۲۶ آبان ۱۴۰۲سلام ساینا اس فرمون برقی نداره. دریچه گازش برقی شده و به همین خاطر شتاب بسیار بدی داره.
۲۶ آبان ۱۴۰۲دانلود فیلم درگ ماکسیما با پورشه
🙃
.
۲۶ آبان ۱۴۰۲این مطلب فقط برای موتور های قدیمی تر صدق میکنه و در موتور های جدید وقتی در حال کروز هستید و نیاز به شتابگیری ندارید دور موتور رو تا 1500 هم میتونید پایین بیارید و اگر گیربکس اتوماتیک هم باشه خودش این کار رو انجام میده. حتی نگه داشتن دور موتور بالای 2500 و 3000 تو همین موتور های قدیمی تر هم باور غلطیه و اگه تو کفی هستید و قصد سبقت گیری ندارید معمولا تو 70 تا هم میتونید برید دنده 5 و لازم نیست فریاد موتور رو تو دنده 4 درارید تا 100 کیلومتر بر ساعت بجاش هرموقع سربالایی شد و حس کردید ماشین مرده یا خواستید تخته کنید اصن بدید 4 یا حتی 3.
حسین
۲۶ آبان ۱۴۰۲من شنیدم در اردی هم باید در دنده ۴۰۰۰ دنده داد تا شتاب حداقلی را داشته باشه
مهدی
۲۶ آبان ۱۴۰۲ار دی چون موتور از اتاق و گیربکس ضعیف تره و اگر تو ۳۰۰۰ دنده عوض کنی سریع موتور میره تو حالت دنده مرده باید بالای ۳۰۰۰ دنده عوض کنی تا بتونه خودش جمع کنه و دور سریع نیاد زیر ۲۰۰۰
Cowboy
۲۶ آبان ۱۴۰۲متاسفانه اکثر مردم طبق شنیده های عمل میکنن و نمیرند ببینند که ماشینی که سوارند حداکثر گشتاور و توان ماشینشون توی چه دوره ای هستش.
برای اکثر خودرو ها وقتی ماشین گرم شده باشه و سرویس هاش انجام شده باشه و مشکل موتوری نداشته باشه .تا زیر ۴۰۰۰ برای دنده ۳و ۴ طبیعی هستش دنده یک و دو تا زیر ۳۰۰۰.
برای سینه کشی ها و سبقت گرفتن که اکثرا در دنده ۳و۴ انجام میشه حتی تا ۴.۵هم برای اکثرشون طبیعی هست.xu7 وef7 حداکثر کشتاورشون از ۳۵۰۰تا۴۷۰۰ هستش.پس یعنی موتور تحملش رو داره.فقط وقتی موتور سرده سعی کنید پنج دقیقه اول حداکثر تا دنده ۲ و حداکثر دور موتور ۲۰۰۰ باشه بعدش دیگه اوکیه
مهدی
۲۶ آبان ۱۴۰۲سرعت ۷۰ با دنده ۵ خیلی ناجوره چون شتاب ماشین بشدت کم میکنه و اگر یک لحظه گاز بدی موتور بدجور میره تو فشار بهترین دنده همون ۴ هستش و حتی ۳
فرهاد
۲۶ آبان ۱۴۰۲واقعا باید متاسف بود که بیش تر از ۹۰ درصد مردم ایران هنوز از ماشین دنده ای استفاده میکنن ! گیربکس های دنده ای از ۲۵ سال پیش دیگه نسلشان تو دنیا منقرض شد و این امثال سوپرا یا سیویک یا بقیه هم که می‌بینید هنوز با گیربکس دنده ای تولید میشن ، تعداد خیلی خیلی کمی هستن شاید ۰/۵ درصد تعداد ماشین های تو دنیا هم تشکیل ندن ! ماشین دنده ای فقط روی ماشین های واقعا قوی مثلا یه چلنجر ۸ سیلندر لذت داره و گرنه در غیر این صورت چیزی جز خستگی و خسارت ( دیروز یه تیبایی تو سربالایی نتونست نیم کلاج بره اومد خورد به ماشین من ) به وجود نمیاره و چه بهتره که تو دنیا نسلشان منقرض شد هر چند متاسفانه ایران واقعا تو سال ۱۴۰۲ زندگی میکنه منتهی ۱۴۰۲ میلادی 😒
کاربر۳
۲۶ آبان ۱۴۰۲خیلیا شاید دوست داشته باشن ماشین اوتومات سوار شن ولی بحس پولشه ندارن خیلیا.اگه هم بخوان بخرن باید کوییک اوتومات بگیرن که اصلا راه نمیره.یا چینی مدل پایین.بخواطر همین دنده ای میگیرن.دنده مرده معمولا باعث میشه ماشین لش بشه به مرور.بهترین حالت برای پارس یا ۴۰۵ تیوفایو هول و هوش ۳۲۰۰ تا ۳۴۰۰هست.۲۰۶ تیپ 5 هم ۳۰۰۰.ef هم ۳۱۰۰ موتور های xu7 روی اتاق ۴۰۵ هم ۳۰۰۰.
۲۰۶ تیپ ۲ هم ۳۴۰۰ اصلا راه نمیره اینیکی😁
یادش بخیر خیلی وقت پیش یکی از اقوام یک پرایدی داشت هر از گاهی میرفتیم دوری باش میزدیم.همیشه برام سوال بود چرا در جاده با دنده ۴ صد تا میره نمیندازه دنده پنج.ازش پرسیدم گفت گذاشتم دنده پنجش نو بمونه😂🤦♂️
۲۶ آبان ۱۴۰۲ما ایرانیا کمرمون تو خیلی از مورد ها آسیب میبینه
یکیشون که نمیتونم بگم
یکیش بخواطر دنده ای بودن ماشین
یکیش بخواطر حمل کردن وسایل مثلا خرید خونه
یکی دیگش بخواطر صندلی های غیر استاندارد ماشینه
JaMsHiD
۲۶ آبان ۱۴۰۲واکنش دویست و شش های لوازمی صدو پنجاه اسبی :
عه
ناموصا؟؟
حسن
۲۶ آبان ۱۴۰۲اکثریت به دور موتور توجه نمیکنن ولی سرعت و کیلومتر را دائم چک میکنن و جدول سرعت در هر دنده قطعا خیلی کمک میکنه
من همیشه با کیلومتر رانندگی میکنم
دنده یک تا 20 کیلومتر
دنده 2 تا 40
دنده 3 تا 60
دنده 4 تا 90
اما خیلی مهم نیست که بری 5 یا نه بسته به شرایط جوی جاده و ترافیک با دنده 4 میشه تا یزد هم رفت (منظور مسافت طولانیه)
دنده 5 وقتی سرعت از 85 الی 90 رد تو هر سرعتی میشه رفت دنده 5 فرقی نداره سرعت 90 تاست یا 120 تا
کاربر۳
۲۶ آبان ۱۴۰۲دقیقا منم اینطورم👍
حسین
۲۷ آبان ۱۴۰۲شما در کامپیوتر سفری ماشینت مصرف سوخت لحظه ای را ببین تا دیگه با دنده ۴ نری یزد!
یوسف
۲۶ آبان ۱۴۰۲مهمترین چیز در تعویض دنده و مرده….. اطلاع داشتن از گشتاور تولیدی موتور هست…… گشتاور خیلی مهمه…..
یکی از دلایلی که پراید دنده مرده نداره و پژو 206 داره اینه که پراید به علت بلندی شاتون ها. گشتاور خوبی در دور پایین داره و برعکس 206 خصوصا موتور tu5 در دور پایین اصلا گشتاور نداره و مدام باید در ترافیک دنده یک بدی….
جالبی گشتاور این دوتا اینه که در دور های بالا کاملا قضیه برعکس میشه و پراید در دورهای بالا و دنده بالا گشتاورش کمه و موتور حریفه نیروی باد نمیشه…. اما 206 با موتور tu5 با دور بالا دنده بالا وگشتاور بالا به سرعت های بالا میرسه….
90s culture
۲۶ آبان ۱۴۰۲نکته خیلی خوبی هست ممنون از شما
خودروهای تولید اخیر خوش بختانه به آپشن GSI
مجهز شدن که کمکی شایانی به کاهش مصرف سوخت و کاهش استهلاک موتور و گیربکس می شه….
مهدی
۲۹ آبان ۱۴۰۲شیب جاده یکی از عواملی هست که باید در تعویض دنده در نظر گرفته بشه که شما ذکر نکردید.
در سربالایی ها دنده در دور بالاتری بهتره تعویض بشه که بعد از تعویض دنده گشتاور موتور حفظ بشه و در سر پایینی ها در دور پایینتری دنده تعویض بشه به موتور ماشین فشاری نخواهد آمد .
یکی دیگر از عوامل چگونگی نیاز به شتاب اتومبیل هست ، در صورتیکه بخواهیم سریعتر شتاب اتومبیل رو افزایش بدهیم دور موتور بالاتر برای تعویض دنده لازمه.
Ferrari 308 GTS(1978)
۶ آذر ۱۴۰۲دوستانی که پراید سوارن من از تجربم بگم براتون تا مثل من متضرر نشین ،عزیزان لطفا دنده رو رو ۲۷۰۰ دور تعویض کنین. کلا نزدیک۳۰۰۰ باشه نه کمتر نه بیشتر. بهترین حالت رانندگی که موتورتون هم نرم هم چابک عمل میکنه.لذتش و ببرین.