نگاهی به شاخص‌ترین هاچ‌بک‌های موتور وسط تاریخ

وقتی از خودروهای موتور وسط صحبت می‌شود، همهٔ ما سریعاً به یاد سوپراسپرت‌های سریع و گران‌قیمت می‌افتیم زیرا در حال حاضر صرفاً این خودروها و کوپه‌های اسپرت از این ترکیب پیشرانه استفاده می‌کنند؛ اما در گذشته، در موارد معدودی خودروسازان در هاچ‌بک‌ها هم از ترکیب موتور وسط استفاده می‌کردند که البته اکثر آن‌ها نمونه‌های مسابقه‌ای بودند و به خاطر قوانین مسابقات، نسخهٔ جاده‌ای آن‌ها هم در تعداد محدودی ساخته می‌شد. حال قصد داریم در این مطلب مشهورترین هاچ‌بک‌های موتور وسط تاریخ را معرفی کنیم.

رنو ۵ توربو سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴

در اواخر دههٔ ۷۰ میلادی، نایب‌رئیس تولیدات رنو «ژان ترامورسی» در پاسخ به موفقیت کوپهٔ موتور وسط لانچیا استراتوس در مسابقات رالی، از برتونه طراحی یک نسخهٔ اسپرت موتور وسط از هاچ‌بک رنو ۵ را درخواست کرد. این نسخه که رنو ۵ توربو نام گرفت، در ژانویهٔ سال ۱۹۸۰ در نمایشگاه بروکسل رونمایی شد. رنو ۵ توربو در درجهٔ اول برای مسابقات رالی طراحی شده بود اما نمونه‌های خیابانی آن‌هم ساخته شد. این ماشین به یک پیشرانهٔ ۱.۴ لیتری چهار سیلندر توربو با انژکتورهای بوش و توربوشارژر گارت مجهز شده بود که پشت راننده در وسط شاسی اصلاح‌شدهٔ رنو ۵ نصب شده بود. این موتور ۱۶۰ اسب بخار قدرت و ۲۲۰ نیوتن متر گشتاور داشت که این نیرو برخلاف رنو ۵ معمولی، به چرخ‌های عقب منتقل می‌شد. طبق قوانین مسابقات، باید حداقل ۴۰۰ دستگاه از این ماشین به‌صورت خیابانی تولید می‌شد اما نهایتاً ۱۸۲۰ دستگاه از آن ساخته شد. سپس نسخهٔ دوم این ماشین نیز با نام توربو ۲ ارائه شد که در آن قطعات بیشتری از رنو ۵ معمولی جایگزین قطعات سبک‌وزن رنو ۵ توربوی اولیه شده بودند. رنو ۵ توربو ۲ ظرف ۶.۹ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید. از این نسخه تعداد بیشتر ۳۱۶۷ دستگاه تولید شد.

لانچیا دلتا استراداله سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶

لانچیا دلتا S4 یک ماشین رالی گروه B بود که بر اساس لانچیا دلتای معمولی ساخته شده بود در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۶ در مسابقات WRC شرکت می‌کرد اما طبق مقررات گروه B، لانچیا ۲۰۰ دستگاه نسخهٔ خیابانی این هاچ‌بک موتور وسط را هم تولید کرد. این نسخه که با نام دلتا استراداله شناخته می‌شد، پنج برابر از گران‌ترین دلتای استاندارد آن زمان گران‌تر بود. دلتا استراداله مثل نسخهٔ مسابقه‌ای خود، از یک پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری چهار سیلندر استفاده می‌کرد که برای کاهش تأخیر توربو در دورهای پایین، به توربوشارژر و سوپرشارژر باهم مجهز شده بود. این موتور در نسخهٔ تولیدی ۲۵۰ اسب بخار قدرت و ۲۹۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. دلتا استراداله هاچ‌بکی چهارچرخ محرک با سه دیفرانسیل بود که دیفرانسیل مرکزی ۳۰ درصد از نیرو را به محور جلو و ۷۰ درصد را به محور عقب ارسال می‌کرد. این هاچ‌بک آتشین ایتالیایی ظرف ۶ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و توانایی دستیابی به حداکثر سرعت ۲۲۵ کیلومتر بر ساعت را داشت.

پژو ۲۰۵ T16 سال‌های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۷

مثل لانچیا، پژو هم در دههٔ ۸۰ قصد داشت در گروه B مسابقات WRC شرکت کند و طبق قوانین این مسابقات، خودروی شرکت‌کننده باید بر اساس یک خودروی تولیدی ساخته می‌شد. به همین دلیل پژو نسخهٔ دودر ۲۰۵ را برای این کار انتخاب کرد. بدنهٔ ۲۰۵ مسابقه‌ای توسط شرکت هولیز (Heuliez) ساخته شد. این شرکت ۲۰۵ دودر استاندارد را از پژو می‌گرفت و بشدت آن‌را اصلاح می‌کرد. هولیز قسمت عقبی خودرو را قطع و یک دیوار آتش عرضی بین ستون‌های B جوش می‌داد. پیشرانهٔ ۲۰۵ T16 یک نمونهٔ ۱.۸ لیتری توربوشارژ بود که بر اساس بلوک چدنی نسخهٔ دیزلی خانوادهٔ موتورهای XU پژو ساخته شده بود اما یک سر سیلندر شانزده سوپاپ اختصاصی برای آن توسعه یافته بود. این موتور به همراه گیربکس که از سیتروئن SM گرفته شده بود، به‌صورت عرضی نصب می‌شدند و نیرو هم به هر چهارچرخ انتقال پیدا می‌کرد. مثل لانچیا، پژو هم به الزام قوانین، ۲۰۰ دستگاه نمونهٔ خیابانی از ۲۰۵ T16 تولید کرد اما پیشرانهٔ این نسخه با ۲۰۰ اسب بخار قدرت و ۲۵۵ نیوتن متر گشتاور، کمتر از نیمی از نسخهٔ مسابقه‌ای توان داشت. تمام ۲۰۰ دستگاه ۲۰۵ T16 خیابانی به‌صورت فرمان چپ و با رنگ خاکستری تولید شدند.

رنو کلیو V6 سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵

برخلاف خودروهای قبلی این لیست، رنو کلیو V6 ارتباطی با مسابقات نداشت و رنو با ساخت آن قصد بازگشت به مفهوم جذاب رنو ۵ توربو را داشت. هرچند کلیو V6 بر اساس نسل دوم هاچ‌بک کلیو ساخته شده بود اما قطعات مشترک کمی با آن داشت. این هاچ‌بک داغ به یک پیشرانهٔ ۲.۹ لیتری V6 تنفس طبیعی مجهز شده بود که از گروه پژو-سیتروئن گرفته شده و ۲۳۰ اسب بخار قدرت و ۳۰۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. برای تبدیل کلیوی محرک جلو به یک هاچ‌بک موتور وسط محرک عقب، ساختار آن کاملاً موردبازنگری قرار گرفت و ۳۰۰ کیلوگرم از اسپرت‌ترین نسخهٔ کلیوی معمولی سنگین‌تر شده بود. به همین دلیل، باوجوداینکه کلیو V6 قدرت بسیار بیشتری داشت اما خیلی سریع‌تر از کلیوی اسپرت معمولی نبود و ظرف ۶.۲ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید. در سال ۲۰۰۳ نسخهٔ بروز شدهٔ کلیو V6 با نام Phase 2 معرفی شده که علاوه بر تغییرات ظاهری، قدرت آن‌هم به ۲۵۵ اسب بخار افزایش یافته بود. این نسخهٔ جدید سنگین‌تر شده بود اما با ۲۵ اسب بخار قدرت بیشتر، این اضافه‌وزن را جبران کرده و زمان شتاب صفرتاصد آن به ۵.۹ ثانیه کاهش یافت.

فولکس‌واگن EA266 سال‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰

هاچ‌بک‌هایی که تاکنون در این مطلب معرفی کرده‌ایم همگی نمونه‌های اسپرت و پرفورمنس هستند اما داستان فولکس‌واگن EA266 کاملاً متفاوت است. در اواخر دههٔ ۶۰ میلادی بیتل افسانه‌ای در حال از دست دادن محبوبیت خود بود و به همین دلیل فولکس‌واگن به دنبال جایگزینی برای آن می‌گشت و بدین منظور ایده‌های زیادی را امتحان کرد که جدی‌ترین آن‌ها پروژهٔ EA266 بود. این ماشین یک هاچ‌بک موتور وسط اما کاملاً کاربردی و خانوادگی بود زیرا پیشرانهٔ آن زیر صندلی‌های عقب نصب شده بود و به همین دلیل، برخلاف دیگر ماشین‌های این لیست، هاچ‌بکی چهارنفره بود. EA266 به یک پیشرانهٔ ۱.۶ لیتری چهار سیلندر آب‌خنک با ۱۰۰ اسب بخار قدرت مجهز شده بود که نیروی آن به چرخ‌های عقب انتقال پیدا می‌کرد. پروتوتایپ این خودرو در سال ۱۹۶۹ آماده شد و سپس ۵۰ دستگاه از آن برای انجام آزمایش‌های مختلف ساخته شد. EA266 به مدت سه سال مورد آزمایش قرار گرفت و سرانجام به‌عنوان جانشین رسمی بیتل تأیید شد اما در سال ۱۹۷۱ رئیس جدید فولکس‌واگن دستور لغو این پروژه را داد و EA266 در لحظهٔ آخر از رسیدن به خط تولید بازماند. پس‌ازاین، فولکس‌واگن پروژهٔ گلف را برای جایگزینی بیتل آغاز کرد.

فولکس‌واگن گلف W12 کانسپت سال ۲۰۰۷

گلف W12 شاید هیجان‌انگیزترین خودروی این لیست باشد. این ماشین که در سال ۲۰۰۷ در جشنوارهٔ GTI در اتریش رونمایی شد، فرمول جنون‌آمیزی داشت: جایگزینی صندلی‌های عقب گلف با یک پیشرانهٔ ۶ لیتری W12 توئین توربوی بنتلی کانتیننتال! این موتور با ۶۵۰ اسب بخار قدرت و ۷۲۰ نیوتن متر گشتاور، گلف W12 را ظرف تنها ۳.۷ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رساند و امکان دستیابی به حداکثر سرعت ۳۲۵ کیلومتر بر ساعت را برای آن فراهم می‌کرد؛ اما علاوه بر موتور، اکسل و ترمزهای عقب این گلف آتشین هم از لامبورگینی گالاردو گرفته شده بودند. البته گلف W12 برخلاف دیگر هاچ‌بک‌های این لیست، یک کانسپت است و تنها یک دستگاه از آن ساخته شده اما این کانسپت کاملاً کار می‌کرد و قابلیت راندن داشت تا جایی که جرمی کلارکسون در تاپ گیر با آن رانندگی کرد. البته به دلیل عجله در ساخت گلف W12 (هشت هفته)، بعضی از قسمت‌های آن مثل پدال‌های تعویض دندهٔ روی فرمان و چراغ‌های عقب کار نمی‌کردند.