از زمانی که خودروها به سیستم‌های پایش مصرف سوخت لحظه‌ای مجهز شده‌اند، راننده و سرنشینان توجه دوچندانی به این سیستم نشان می‌دهند. بله همچنین افرادی هم هستند که به دنبال کاهش هر چه بیشتر این عدد هستند اما حتی تشنگان اسب‌های بخار نیز دوست دارند مصرف سوخت لحظه‌ای خودرو خصوصاً در زمان پایین آمدن از یک سرپایینی بزرگ را ببینند.
برای این کار کافی است گیربکس خودرو را در حالت خلاص گذاشته و اجازه دهید خودرو در حالت درجا کار کرده و از سرپایینی حرکت کند، این‌طور نیست؟ خب صرف‌نظر از گیربکس دستی یا اتوماتیک، این بهترین روش برای دست‌یابی به مصرف سوخت کمتر نیست؛ اما به تازگی Engineering Explained با یک دستگاه سوبارو کراس ترِک این آزمایش را انجام داده است.
ساده ترین پاسخ به سؤال یاد شده این بوده که بهتر است خودرو را در زمان عبور از سرپایینی در دنده بگذارید. زمانی که گیربکس (دستی یا اتوماتیک) درگیر است، کامپیوتر خودرو شتابگیری بدون گاز دادن را تشخیص داده و مصرف سوخت را متوقف میکند. بله پیشرانه هنوز در حال کار بوده اما سوختن مخلوط هوا/سوخت در سیلندرها را متوقف میکند. اگر خودرو از دنده خارج شود کامپیوتر تشخیص خواهد داد که گاز داده نشده یا خودرو در حالت خلاص است و این کار باعث خواهد شد سوخت کافی برای دور آرام پیشرانه تأمین شود. سوباروی تست شده در چندین سرازیری در حالت قرارگیری در دنده، مصرف سوختی برابر ۲.۳۵ لیتر را نشان می‌دهد در حالی که اگر دنده در حالت خلاص قرار گیرد مصرف سوخت آن مابین ۲.۹ تا ۳.۹ لیتر نشان داده می‌شود.
این موضوع به‌طور هوشمندانه‌ای درنظر گرفته شده است. با این وجود گفته می‌شود در زمان عبور از سرازیری و سربالایی متناوب و به منظور ایجاد بهترین راندمان باید گیربکس را در حالت خلاص گذاشت تا سرعت لازم برای بالا رفتن در سربالایی نیز حاصل گردد. اگرچه این حالت از نظر فنی صحیح است اما همان‌طور که می‌دانید این امر خطرناک بوده و همیشه خودرو را در دنده برانید.
علی
۲۶ مهر ۱۳۹۶بهترین راه برای این کار خودروی الکتریکی هست
datsun
۲۶ مهر ۱۳۹۶ممنون مطلب مفیدی بود
خلاص کردن تو سرازیری خیلی خطرناکه هم باعث میشه هنگام ترمز ماشین دیرتر متوقف بشه هم اینکه چسبندگی و تعادل تو دنده خلاص خیلی کمتر میشه
حسین
۲۶ مهر ۱۳۹۶هم اینکه ماشین اتومات رو دچار خرابی گیربکس میکنه!
نوید جهرمی
۲۶ مهر ۱۳۹۶ماشین های انژکتوری کنونی وقتی ک پدال گاز رو فشار ندی پاشش سوخت رو قطع میکنن. این آزمایش توی مجله ماشین هم اثبات شده.
بهترین کار اینه ک توی سرپایینی ماشین توی دنده باشه و گاز نداد.
اما وقتی خودرو در حالت دنده خلاص قرار میگیره برای جلوگیری از خاموش شدن موتور(به قول مکانیکا توی دور سلو کار میکنه) پاشش سوخت خواهیم داشت که مصرف بیشتر از 2.5 لیتر رو باعث میشه.
فرامرز
۲۷ مهر ۱۳۹۶کاملاْ درسته ولی ماشین من تو دنده یک حتی تو سرپایینی تیز هم مصرفش صفر نمیشه. یعنی اگه با سرعت ۱۰۰ رو دنده ۵ تو کفی گاز ندم تا وقتی ماشین ریپ نزنه مصرف صفر میمونه (البته من تو سرعت ۴ به دنده ۳ معکوس کشیدم) ولی تو دنده یک و دو تقریباْ هیچوقت مصرف صفر نمیشه. شایدم یه دلیلش این باشه که تو این دو دنده سرعت ماشین پایینه و چون مسافت طی شده نسبت به نرخ پاشش سوخت خیلی کمه مصرف زیاد به چشم میاد. من معمولاْ تو مسیرهایی که ترافیک نباشه (مسیرهای شهری با سرعت مجاز ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر) ترمز نمیکنم و اجازه میدم سرعت با دنده بیاد پایین. مصرف سوخ ماشین تو این شرایط از حدود ۹-۱۰ لیتر (رانندگی نرمال) به حدود ۷.۵ لیتر میرسه (رانندگی دوراندیشانه). البته بگم من تو سرعت ۲۵ میرم دنده ۳ و سرعت ۵۰ میرم دنده ۴ و ۷۰ میرم دنده ۵ و ماشین هیچ واکنش خاصی نسبت به دور موتور پایین موقع بالابردن دنده نداره. البته این کار با خودروهای ایرانی و گیربکس های ضعیفشون اصلاْ پیشنهاد نمیشه.
X3
۲۶ مهر ۱۳۹۶کامپیوتر پراید هم همینطوره؟؟؟؟
aston martin
۲۶ مهر ۱۳۹۶مطلب مفیدی بود من همیشه توی سرازیری سر درگم میشدم که چکار کنم چون خلاص که نمیشه برونی لنتای ترمز سریع تموم میشن و اصلا به صرفه نیس خطرناکم هست
ازون طرفم دور موتور تو دنده خیلی میره بالابرا همین هنوز از نظر علمی توجیح نشدم
دور موتور فقط وقتی میره بالا که سیلندر ها کار کنن سیلندر هام با احتراق بنزینن که شروع به کار کردن میکنن چطور میشه که سیلندر ها انقدر فعال میشن ولی پاشش سوخت متوقف میشه؟چه توجیحی وجود داره؟؟
من
۲۷ مهر ۱۳۹۶به نظرم همون طوری که موتور با مصرف بنزین چرخ ها رو به حرکت در میاره، چرخ ها هم با حرکت در سراشیبی میتونن موتور رو به حرکت بندازن. یعنی سیلندر ها بدون مصرف بنزین کار میکنن و عامل حرکتشون نیروی منتقل شده از چرخ هاست و اصطکاک قطعات از چرخ تا موتور باعث ایجاد به اصطلاح ترمز موتور میشه
بهرام
۱۲ بهمن ۱۴۰۱سوال منم هست مرسی ازطرح این سوال
معین
۲۶ مهر ۱۳۹۶درکل ای سی یو دوره موتور رو در کمترین حالت قرار میده تا جایی که ماشین خاموش نشهو وقتی تو سراشیبی هستیم دوره موتور بالاست. و ایسی یو دیگه بنزین نمیده
mohammad_FM 480
۲۸ مهر ۱۳۹۶مطلب مفیدی بود و همیشه برای من سوال بود.حالا یه چیز دیگه واسه موتور هم همینجوریه یا نه؟ موتور فک کنم خلاص باشه بهتره
محمد
۱۶ آبان ۱۳۹۶مگر میزان سوخت مصرفی در ثانیه با میزان دور موتور که رو صفحه نمایش نشون داده میشه، ارتباط نداره !؟ وقتی از سرازیری میای پایین خود بخود دور موتور بالا میره پس با این حساب سوختم به همان نسبت مصرف میشه…چطور میشه در دور موتور بالا مصرف سوخت متوقف یا کم بشه در این حالت
!!
جواد
۳۰ آذر ۱۴۰۲سلام
دوستان اگر میخاید به پاسخ سوالتون برسید لطفا این متن رو وقت بگذارید و بخونید .
دوست عزیز به خاطر همین امر که دوره موتور و پاشش سوخت با هم در ارتباط هستن و در سرپایینی که گاز رو ول میکنی و ماشین تو دنده هست و دوره موتور میره بالا ولی پاشش سوخت قطع میشه دوتا سنسور در رویه منیفولد گذاشتن که یکیش سنسور منیفولد هست که یکی از وظایفش اندازه گیری هوایه ورودی از دریچه گاز به منیفولد هوا رو میسنجه و در پاشش سوخت دخالت داره و یه سنسور دیگه که رویه دریچه گاز نصب هست به نام سنسور درچه گاز .سنسور درچه گاز در تمام خودروها هستش حالا چه دریچه گاز از نوع سیمی و چه دریچه گاز از نوع برقی.برایه دریچه گاز برقی داخل یونیت درچه گاز هست که رویه خود دریچه گاز نصب هستش. که میزان پاشش رو به اندازه باز بودن درچه گاز تنظیم کنه .پاشش سوخت در سرپایینی که ماشین در دنده هست گاز رو ول میکنی قط میشه ولی دوره موتور بالا میره چون که سنسور درچه گاز زاویه بسته بودن درچه گاز رو به کامپیوتر میفرسته که در سرپایینی گاز رو ول میکنی میگه به کامپیوتر که دریچه گاز درحالت بسته است و سوخت رو کامپیوتر قط میکنه و همینطور سنسور منیفولد هم میزان کم شدن ورود هوا رو به کامپیوتر میفرسته تا پاشش سوخت رو قط یا کم کنه. ولی دوره موتور تو کیلومتر بالا میره چون یک سنسور دیگه در سره میلنگ هست که دوره موتور نام داره و وظیفش فرستادن مقدار چرخش میلنگ به کامپیوتر هستش تا کامپیوتر میزان جرقه زنی و پاشش سوخت رو تنظیم کنه و به اندازه دور زدن میلنگ جرقه و سوخت به سیلندر تزریق کنه. و این سنسور دوره موتور در حالت دیگه همکاری داره با دوتا سنسور قبلی که گفتم و چندتا سنسور دیگه.پشت امپر یا داخل کیلومتر وقتی که سر پایینی پدال گاز رها میشه دوره موتور توسط سنسور دوره موتور بالا میره ولی پاشش و جرقه تا حدودی قطع میشه چون این سنسور به خاطر پایین اومدن یا صفر شدن
زاویه دریچه گاز و تشخیص کم شدن هوایه ورودی به داخل منیفولد توسط سنسور منیفولد ، توسط کامپیوتر از مدار تنظیم سوخت و جرقه خارج میشه و فقط کارش میشه نشان دادن دوره میلنگ در پشت امپر و کیلومتر و به محض گاز دادن و افزایش زاویه سنسور دریچه گاز و ورود هوا بیشتر به منیفولد و برخورد با نوک سنسور منیفولد دوباره وارد مسیر کاریش میشه و میزان سوخت رو با دوره موتور تنظیم میکنه.البته ناگفته نماند که در موقع رها کردن گاز در سرپایینی و در دنده پاشش سوخت کاملا قط نمیشه و در تایم تعریف شده در کامپیوتر پاشش سوخت و جرقه لحظه ای انجام میشه که موتور در حالت اغما و خاموش بودن نره و به لوازم مکانیکی موتور و گیریبکس صدمه وارد نشه و تمام فشار گردش میلنگ توسط چرخ ها یک طرفه و فقط از چرخها به گیریبکس و موتور فشار وارد نشه و انفجار لحظه ای در سیلندر وجود داشته باشه تا اسیب به تسمع تایم یا زنجیر تایم و بقیه ادوات مکانیکی ماشین وارد نشه .عرض کردم پاشش سوخت کاملا قط نمیشه و در تایم تعریف شده ای سوخت پاشش میکند و جرقه.شماره بنده هم ۰۹۱۲۷۸۹۹۳۲۵ هست .اگر سوالی بود خوشحال میشم راهنمایی کنم.بنده تعمیر کار هستم و بیشتر تخصصم در برندهایه تویوتا و هیوندای و برندهایه آلمانی با سیستم هایه mpfi و spfiو GDi و هیبرید و مخلوط سیستم mpfi و spfi هستش.با تشکر از حوصله ای که گذاشتید و متن رو مطالعه کردید
رضا
۲۴ آذر ۱۳۹۷متاسفانه همه همین اشتباه رو میکنن و این مقاله هم همین اشتباه رو تکرار کرده
موضوع به این سادگی نیست
درسته که در سرازیری و در دنده وقتی پاتون رو گاز نیست از یه دور موتوری به بالا پاشش سوخت قطع میشه ولی مسئله اینجاست که در اون شرایط ترمز موتور اجازه نمیده خودرو شما سرعت بگیره و در عمل چون خودروهای دیگه پشت سر شما بوق خواهند زد!!! شما مجبور میشید دوباره گاز بدید و در نتیجه پاشش سوخت بیشتر شروع میشه اینجور تحلیلها همیشه یک جاده سراشیبی در نظر میگیرن که باندازه کافی طولانیه و هیچ خودرو دیگری جز شما اونجا حضور نداره !!!
بهترین راه برای راننده های حرفه ای خلاص کردن هستش که هم مصرف پایین تر میاد هم سرعت دلخواه رو دارید البته فقط برای گیربکسهای معمولی و گیربکسهای اتوماتیک را نبایستی خلاص کرد.
در کل توصیه به خلاص نکردن بدلایل ایمنی برای همه رانندگان با هر سطح از مهارتی صحیح نیست.
شاپور
۵ مهر ۱۴۰۱یک بار که خیلی ناشی و بی تجربه بودم تو سرازیری ولنجک ماشین را خلاص کردم خیر سرم تا ماشین که تو سربالایی داغ شده بود خنک بشه و عزرائیل را به چشم دیدم، خلاص کردن ماشین تو سرازیری یعنی خطر مرگ
کاریر
۹ شهریور ۱۴۰۲منظور نویسنده سرازیری کم بوده نه ولنجک قدیم که تهشم دیواره!