ماسل کارها: تاریخچهٔ فورد موستانگ (قسمت دوم)

در قسمت قبلی این سری مطالب به تاریخچهٔ فورد موستانگ پرداختیم و تا سال ۱۹۶۷ پیش رفتیم و امروز این سفر را ادامه می‌دهیم. گفتیم که در این سال شلبی علاوه بر مدل GT350 برای اولین بار مدل دیگری را هم با نام GT500 معرفی کرد. این خودرو بر اساس موستانگ فست‌بک مدل ۱۹۶۷ ساخته می‌شد و شلبی برای آن از پیشرانهٔ ۷ لیتری V8 فورد (۴۲۸ اینچ مکعب) استفاده کرده بود. در آن سال این موتور روی فورد تاندربرد و مرکوری S-55 نصب می‌شد.

شلبی در سال ۱۹۶۷ در حالی از این پیشرانهٔ بزرگ برای GT500 استفاده کرده بود که خود فورد هنوز آن‌را برای نسخه‌های استاندارد موستانگ ارائه نمی‌کرد. این پیشرانه در شلبی GT500 قدرتی برابر با ۳۶۰ اسب بخار تولید می‌کرد. از شلبی GT500 تا پایان سال ۱۹۶۷ تنها ۲۰۴۸ دستگاه تولید شد. نسخه‌های شلبی مدل ۱۹۶۷ یعنی GT350 و GT500 در ظاهر نیز با موستانگ معمولی تفاوت‌هایی داشتند که مهم‌ترین آن چراغ‌های عقب یک‌تکهٔ باریک بود اما همچنان شباهت کلی آن‌ها با موستانگ حفظ شده بود.

سال ۱۹۶۷ همان سالی بود که جنرال موتورز برای اولین بار شورلت کامارو را به‌عنوان رقیب مستقیم فورد موستانگ راهی بازار کرد. بدین ترتیب درحالی‌که موستانگ سال قبل به فروش فوق‌العادهٔ ۶۰۰ هزار دستگاه دست پیدا کرده بود، با آمدن کامارو در سال ۱۹۶۷ فروشش به ۴۷۰ هزار دستگاه کاهش پیدا کرد. یک سال بعد یعنی در آوریل سال ۱۹۶۸، فورد نسخه‌ای عملکردی از همان پیشرانهٔ ۷ لیتری V8 که شلبی سال قبل در مدل GT500 استفاده کرده بود را با نام کبرا جت معرفی کرده و خودْ، آن‌را به‌صورت کارخانه‌ای برای نسخه‌های معمولی موستانگ ارائه کرد. این موتور در موستانگ استاندارد ۳۳۵ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد.

اما این تنها رویداد موستانگ در سال ۱۹۶۷ نبود زیرا در این سال اعجوبه‌ای توسط شلبی خلق شد. در سال ۱۹۶۸ شلبی نسخه‌ای حتی قدرتمندتر از GT500 را ارائه کرد. این هیولا که GT500KR (مخفف King of The Road) نام داشت، به همان پیشرانهٔ ۷ لیتری V8 کبرا جت مجهز شده بود اما با ایجاد تغییراتی قدرت آن به رقم فوق‌العادهٔ ۴۰۰ اسب بخار افزایش پیدا کرده بود. بدین ترتیب GT500KR قدرتمندترین موستانگ شلبی آن دوران لقب گرفت و تا چندین سال این عنوان را حفظ کرد. البته این خودرو تنها در همان سال ۱۹۶۸ و در تعداد محدودی ساخته شد که به همین دلیل امروزه یکی از گران‌ترین نسخه‌های کلاسیک موستانگ بشمار می‌رود تا جایی که در حراجی‌ها با قیمت‌های چندین میلیون دلاری خریدوفروش می‌شود.

در سال ۱۹۶۹ اما موستانگ دومین فیس‌لیفت عمدهٔ خود را تجربه کرد. تغییرات ظاهری این فیس‌لیفت بسیار قابل‌توجه بود و استایل متفاوتی به این اسب آمریکایی بخشید. در این سال نسل اول موستانگ به بلوغ خود رسیده بود. طی این فیس‌لیفت تغییرات زیادی در طراحی موستانگ اعمال شده و برای اولین بار در همهٔ مدل‌ها چهار چراغ جلو ارائه شد اما همچنان چراغ‌های سه‌تکهٔ عقب حفظ شده بودند. همچنین طی این فیس‌لیفت طول موستانگ نیز نزدیک به ۱۰ سانتیمتر افزایش پیدا کرد.

در همین سال نسخه‌های جدیدی به خانوادهٔ موستانگ اضافه شد که یکی از آن‌ها مک وان نام داشت. این مدل با پیشرانه‌های مختلف، شاخصه‌های ظاهری متعدد و ویژگی‌های عملکردی به بازار آمد. موستانگ‌های مک وان بسته به هر مدل به ویژگی‌های ظاهری همچون دریچهٔ کاپوت، بالهٔ جلو، اسپویلر عقب، برچسب‌های جانبی، سر اگزوزهای چهارتایی، کرکرهٔ روی شیشهٔ عقب و کاپوت مشکی‌رنگ مجهز شده بود که ظاهر فوق‌العاده جذابی به آن بخشیده بودند. مک وان در داخل نیز از فضایی لوکس‌تر با صندلی‌های بلندتر، مواد عایق صدای بیشتر، تریم چوبی و سایر ویژگی‌های رفاهی بهره می‌برد.

همان‌طور که گفته شد موستانگ مک وان با پیشرانه‌های مختلفی عرضه می‌شد که قوی‌ترین آن‌ها موتور ۷ لیتری V8 با نام سوپر کبرا جت بود که ۳۶۰ اسب بخار قدرت داشت. این موتور نسخهٔ بالاتری از موتور کبرا جت بود که تغییرات و بهسازی‌هایی در آن انجام گرفته و قوی‌ترین نسخهٔ موتورهای ۴۲۸ فورد محسوب می‌شد. سری مک وان با استقبال بالایی مواجه شد به‌نحوی‌که طی سال ۱۹۶۹ بیش از ۷۲ هزار دستگاه از آن فروخته شد. موفقیت مک وان حتی موجب کاهش فروش مدل GT شد تا جایی که در سال ۱۹۶۹ تنها ۵۴۰۰ دستگاه موستانگ GT به فروش رسید. در همین سال فورد یک پیشرانهٔ ۴.۱ لیتری شش سیلندر خطی را هم برای موستانگ ارائه کرد که بین پیشرانهٔ شش سیلندر پایه و موتورهای هشت سیلندر قرار می‌گرفت.

اما مک وان تنها مدل جدید اضافه‌شده به خانوادهٔ موستانگ در سال ۱۹۶۹ نبود. همان‌طور که اشاره شد، جنرال موتورز با عرضهٔ شورلت کامارو در سال ۱۹۶۷ به یکه‌تازی موستانگ در بازار خاتمه داده و فروش آن‌را تا حد چشمگیری کاهش داد؛ اما برای جنرال موتورز این کافی نبود. این شرکت قصد داشت با کامارو در مسابقات ترنس ام هم شرکت کرده و در آنجا هم موستانگ را به چالش بکشد یعنی مسابقاتی که در فصل‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ آن، فورد با موستانگ قهرمان شده بود. بدین منظور شورلت مدلی ویژه از کامارو را با نام Z28 برای مسابقات ترنس ام آماده کرده و در فصل ۱۹۶۸ در این مسابقات شرکت کرده و حتی به قهرمانی دست یافت؛ بنابراین فورد که در حال از دست دادن جایگاه خود بود، دست بکار شد.

بدین ترتیب این شرکت پروژهٔ ساخت رقیبی برای کامارو Z28 را آغاز کرد؛ اما فورد برای پیشرانهٔ این خودرو با مشکلی مواجه بود زیرا در قوانین مسابقات ترنس ام حجم موتور خودروها به ۳۰۵ اینچ مکعب یا ۵ لیتر محدود شده بود درحالی‌که فورد در میان موتورهای خود، نمونه‌ای با این حجم نداشت. جنرال موتورز هم برای موتور کامارو Z28 دقیقاً با همین مشکل روبرو شده بود و برای حل آن اقدام به ساخت موتوری با ترکیب سر سیلندر و بلوک سیلندر دو موتور مختلف کرده بود. بدین ترتیب فورد هم همین رویه را پیش گرفت و با استفاده از بلوک سیلندر موتور سری Windsor و سر سیلندر موتور بزرگ Cleveland، پیشرانه‌ای با حجم ۴.۹ لیتر یا ۳۰۲ اینچ مکعب ساخت که ۲۹۰ اسب بخار قدرت داشت.

برای بهبود عملکرد خودرو در پیچ‌ها نیز مهندسین فورد تعلیق موستانگ را سفت‌تر کرده و از کمک‌فنرهای سفارشی در آن استفاده کردند. خودروی جدید فورد برای مسابقات ترنس ام تقریباً آماده بود. برای این عضو جدید خانوادهٔ موستانگ نام زیبای باس (Boss) انتخاب شده و حجم موتور به اینچ مکعب هم به آن اضافه شد. بدین ترتیب موستانگ باس ۳۰۲ به‌عنوان اولین عضو خانوادهٔ باس در سال ۱۹۶۹ برای مسابقات ترنس ام معرفی گردید. باس ۳۰۲ در ظاهر هم با برچسب‌هایی در طرفین بدنه، کاپوت و پانل عقب مشکی‌رنگ، دریچهٔ کاپوت و اسپویلر عقب از نمونه‌های دیگر متمایز شده بود.

البته هرچند این مدل برای شرکت در مسابقات ترنس ام ساخته شده بود اما طبق قانون این مسابقات باید نسخهٔ خیابانی آن برای فروش به بازار عرضه می‌شد؛ بنابراین فورد در سال ۱۹۶۹ باس ۳۰۲ را با قیمت ۳۵۰۰ دلار به بازار عرصه کرد که حدود هزار دلار بیشتر از قیمت موستانگ پایه بود. این خودرو در فصل‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ در مسابقات ترنس ام شرکت کرده و موفق شد قهرمانی فصل ۱۹۷۰ مسابقات را کسب کند. باس ۳۰۲ تنها در همین دو سال تولید و به بازار عرضه شد. در این مدت از این خودرو حدود ۸ هزار دستگاه ساخته شد؛ اما باس ۳۰۲ تنها عضو خانوادهٔ باس نبود. هفتهٔ آینده به بیان ادامهٔ این ماجرا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.